Αποτελούμε εικόνες του ζώντος Θεού και καλούμαστε να τις αναστηλώσουμε, ανακαινίζοντας την ύπαρξη μας
Του Μητροπολίτου Αιτωλίας και Ακαρνανίας κ. Δαμασκηνού
Ανοιχτή στέκει μπροστά μας η πύλη της Μεγάλης Τεσσαρακοστής. Ας δοξάσουμε τον Θεό, διότι και φέτος, αξιωνόμαστε όλοι μαζί να εισέλθουμε σε αυτό το υπέροχο στάδιο της κατανύξεως, στο τέλος του οποίου μας περιμένει η συνάντηση με το υπέρλαμπρο πρόσωπο του αναστάντος Χριστού. Αυτή η προσδοκία πρέπει να γεμίσει τις καρδιές μας. Αυτή η ελπίδα είναι η μόνη δύναμη που μπορεί να μετατρέψει την περίοδο της νηστείας σε διαδικασία όχι στέρησης αλλά προετοιμασίας για την εμπειρία μιας αναστάσιμης και ολόφωτης ζωής.
Η άσκηση της Μεγάλης Σαρακοστής έρχεται να ταράξει την καθημερινότητά μας και να αλλάξει τις συνήθειές μας. Ζούμε σε έναν κόσμο, ο οποίος ως πρώτο ζητούμενο έχει την χαρά που προσφέρουν οι υλικές απολαύσεις. Γι’ αυτό και πάντοτε το ξεκίνημα της Μεγάλης Σαρακοστής προκαλεί μία δυσκολία για την οποία όλοι πρέπει να είμαστε προετοιμασμένοι. Όσο όμως θα ενισχύεται μέσα μας η προσμονή της ημέρας της Αναστάσεως τόσο το βάρος της ασκήσεως θα ελαφραίνει και η στέρηση θα μετατρέπεται, σταδιακά, σε απελευθέρωση από εκείνα που κρατούν παγιδευμένη την καρδιά μας στις χαρές του κόσμου τούτου και της στερούν την συνάντηση με την πηγή της αληθινής ζωής.
Το σημερινό Ευαγγέλιο μας περιγράφει την κλήση των μαθητών. Ο Κύριός μας απευθύνεται σε συγκεκριμένα πρόσωπα, τα οποία όμως έχουν κάτι κοινό: τη δίψα για συνάντηση με τον αληθινό Μεσσία. Ο Χριστός τους καλεί, εκείνοι όμως διστάζουν και απορούν: θα καταφέρει ένας άνθρωπος από τη Ναζαρέτ, που τότε ήταν ένα ασήμαντο χωριό, να ανατρέψει τις δυνάμεις του σκότους; Ο Κύριος γνωρίζει τις αμφιβολίες τους και γι’ αυτό, τους δίνει την μεγάλη υπόσχεση: «Σας διαβεβαιώ», τους λέει, «ότι σύντομα θα δείτε να έχει ανοίξει ο ουρανός και οι άγγελοι του Θεού να ανεβαίνουν και να κατεβαίνουν πάνω στον Υιό του ανθρώπου».
Ίσως να αμφιβάλλουμε κι εμείς αν ο κόσμος της πλάνης και της ασωτίας είναι δυνατόν να νικηθεί. Όπως λοιπόν τότε ο Κύριός μας, έτσι και σήμερα η Εκκλησία μας έρχεται να συνοδεύσει την πρόσκληση στο στάδιο της ασκήσεως με την αναγγελία ενός θριάμβου. Η σημερινή Κυριακή είναι αφιερωμένη στον θρίαμβο της Ορθοδοξίας. Έναν θρίαμβο που δεν πραγματοποιήθηκε εξαιτίας μιας νίκης επί άλλων ανθρώπων, αλλά προήλθε από τη νίκη της αλήθειας πάνω στην πλάνη. Εορτάζουμε σήμερα την αποκάλυψη του μεγαλείου της διδασκαλίας της πίστης μας απέναντι στις ποικίλες αιρέσεις, οι οποίες, διαχρονικά, επιδιώκουν να αλλοιώσουν την αλήθεια του Ευαγγελίου και να στερήσουν από τον άνθρωπο την προοπτική της θεώσεώς του.
Θριαμβευτικό το μήνυμα της σημερινής ημέρας, αδελφοί μου. Ιστορικά, σαν σήμερα αναστυλώθηκαν οι ιερές εικόνες, οι οποίες απεικονίζουν τον Κύριό μας και κηρύσσουν με τον πιο εμφατικό τρόπο πως ο Θεός έγινε άνθρωπος και περπάτησε ανάμεσά μας, καλώντας μας να Τον ακολουθήσουμε. Το ίδιο όμως κηρύσσουν και οι ιερές εικόνες των αγίων μας, οι οποίες κρατούν διαρκώς κοντά μας τις μορφές εκείνων που ανταποκρίθηκαν στο θείο κάλεσμα και βρίσκονται πλέον στην αιωνιότητα.
Οι ιερές εικόνες αποτελούν πηγή ορθόδοξης μαρτυρίας προς όλο τον κόσμο. Οι ορθόδοξοι ναοί, σε όλη την οικουμένη, με την πλούσια αγιογράφησή τους, αφήνουν εκστατικούς χιλιάδες ανθρώπων οι οποίοι τους επισκέπτονται. Πνευματικοί άνθρωποι αλλά και γνώστες της τέχνης αναγνωρίζουν την βαθιά πνευματικότητα των ιερών εικόνων, οι οποίες, συχνά γίνονται δρόμος, μέσω του οποίου, άνθρωποι άλλων θρησκειών και δογμάτων, συναντούν την ορθόδοξη πίστη μας.
Μέγα λοιπόν γεγονός για την Ορθοδοξία η αναστύλωση των εικόνων. Μεγαλύτερη αξία όμως κατέχει η σημερινή ημέρα για την προσωπική μας ζωή. Ο καθένας από μας δημιουργήθηκε κατ’ εικόνα Θεού. Αποτελούμε εικόνες του ζώντος Θεού και σήμερα, Κυριακή της Ορθοδοξίας, καλούμεθα και αυτές να τις αναστηλώσουμε, ανακαινίζοντας την ίδια μας την ύπαρξη. Εικονίζουμε τον Δημιουργό μας και προορισμός μας δεν είναι άλλος από την ένωσή μας με το πρωτότυπο. Προκύπτει όμως ένα μεγάλο ερώτημα: Ζούμε ως ζωντανές εικόνες Θεού; Απεικονίζουμε την αγάπη του; Όσοι μας συναντούν, αναγνωρίζουν σ’ εμάς την λάμψη της παρουσίας του Αγίου Πνεύματος; Όσοι μας συναναστρέφονται, διακρίνουν σ’ εμάς τον ίδιο τον Θεό που αποκαλύπτει τον εαυτό Του μέσα από την ταπεινή μορφή της ύπαρξής μας; Βρίσκουν οι άνθρωποι σ’ εμάς την αλήθεια, το φως, την αγάπη και την παρηγοριά, όπως τα ζητούν από μία ιερή εικόνα, όταν την προσκυνούν σε έναν ναό;
Μια τέτοια εικόνα, την δική μας εικόνα, πρέπει να αναστηλώσουμε. Αυτό είναι το αληθινό νόημα και ο σκοπός της Σαρακοστής που ξεκινά σήμερα. Μέσα στις επόμενες εβδομάδες, μέσω της προσωπικής μας άσκησης, αλλά και της συμμετοχής στην υπέροχη λατρευτική ζωή που θα μας προσφέρει απλόχερα η Εκκλησία, καλούμεθα να απαλλαγούμε από εκείνες τις συνήθειες και τις λανθασμένες προτεραιότητες που έχουμε θέσει στη ζωή μας και να ξαναβρούμε την αληθινή φύση και τον αληθινό προορισμό μας. Καλούμεθα να φανερώσουμε αυτό που ήδη είμαστε: Τέκνα Θεού, σφραγισμένα από το Πανάγιο Πνεύμα. Αν οι ιερές εικόνες αποτελούν, όπως είπαμε, μαρτυρία της ορθόδοξης πίστης μας, εμείς, ως ζωντανές εικόνες, οφείλουμε να αποτελέσουμε ζωντανή μαρτυρία ενός διαφορετικού τρόπου ζωής μέσα σε έναν κόσμο που έχει χάσει τον προσανατολισμό και την ελπίδα του.
Καθώς γιορτάζουμε σήμερα τον θρίαμβο της Ορθοδοξίας, διακηρύττουμε ουσιαστικά τη νίκη του Χριστού απέναντι στον θάνατο. Οι ιερές εικόνες αποτυπώνουν τον Κύριό μας ως έναν άνθρωπο σαν και εμάς, ο οποίος πέρασε όλα τα στάδια της ανθρώπινης οδύνης χωρίς όμως ο θάνατος να Τον καταβάλλει. Η Μεγάλη Τεσσαρακοστή ξεκινά με την αναγγελία του θριάμβου της ζωής, η οποία θα επαληθευθεί το βράδυ της Κυριακής της Ανάστασης. Γνωρίζουμε πως ο κόσμος, μέσα στον οποίο ζούμε, διαθέτει δύναμη αλλά και παγίδες, από τις οποίες κινδυνεύουμε καθημερινά. Μόνο η βαθιά πεποίθηση της νίκης της Εκκλησίας απέναντι στις δυνάμεις του σκότους είναι σε θέση να νικήσει τις αμφιβολίες και τους φόβους μας. Η διαρκής μετάνοια αποτελεί το μεγάλο όπλο στον αγώνα μας. Η διαρκής αναζήτηση που αγαπημένου εσταυρωμένου και αναστημένου Χριστού αποτελεί την πηγή της δυνάμεώς μας. Ας αποτελέσει η φετινή Μεγάλη Τεσσαρακοστή περίοδο απαλλαγής από τα δεσμά των παθών μας και αποκάλυψη της εικόνας του Θεού που είναι χαραγμένη βαθιά στην ψυχή μας. Αμήν.
