Στο αμέσως επόμενο χρονικό διάστημα, αναμένεται να ενεργοποιηθεί η πλατφόρμα για την καταβολή του επιδόματος μητρότητας σε μη μισθωτές (ελεύθερες επαγγελματίες, αυτοαπασχολούμενες και αγρότισσες).
Σύμφωνα με όσα ορίζει η νομοθεσία, η Δημόσια Υπηρεσία Απασχόλησης (ΔΥΠΑ) θα καταβάλει στις δικαιούχους μηνιαίως ποσό ίσο με τον εκάστοτε ισχύοντα κατώτατο μισθό για εννέα μήνες, κατόπιν ελέγχου της ασφαλιστικής ενημερότητας.
Μάλιστα, προβλέπεται και αναδρομική ισχύ, καθώς την ειδική παροχή προστασίας της μητρότητας δικαιούνται και όσες μητέρες απέκτησαν παιδί έως και 14 εβδομάδες, πριν από τη λήξη του 2023 και, ειδικότερα, από τις 24 Σεπτεμβρίου 2023 και μετά.
Με την επέκταση του επιδόματος μητρότητας της ΔΥΠΑ και σε αυτή την κατηγορία των ασφαλισμένων, η οποία εντάσσεται σε ένα πλέγμα δράσεων που υλοποιεί η κυβέρνηση για τη στήριξη της οικογένειας, το υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης στοχεύει στην εξίσωση των παροχών για όλες τις ασφαλισμένες. Επιπρόσθετος στόχος είναι η συμφιλίωση μεταξύ της οικογενειακής και της επαγγελματικής ζωής, που συμβάλλει επίσης στην αντιμετώπιση του δημογραφικού προβλήματος.
Υπενθυμίζεται ότι, με τον νόμο 4997/2022, θεσπίστηκε η χρονική επέκταση της προστασίας της μητρότητας και για τις μισθωτές του ιδιωτικού τομέα, σε αναλογία με την ειδική άδεια ανατροφής που δικαιούνται οι μητέρες εργαζόμενες στο Δημόσιο. Αυξήθηκε, δηλαδή, η χρονική διάρκεια της ειδικής άδειας προστασίας της μητρότητας από έξι σε εννέα μήνες για τις μητέρες ασφαλισμένες στον e-ΕΦΚΑ (τ. ΙΚΑ- ΕΤΑΜ), οι οποίες εργάζονται ως μισθωτές με σχέση εργασίας ορισμένου ή αορίστου χρόνου σε επιχειρήσεις ή εκμεταλλεύσεις του ιδιωτικού τομέα.
Τι προβλέπεται
Συγκεκριμένα, η μητέρα ασφαλισμένη του e-ΕΦΚΑ, ελεύθερη επαγγελματίας, αυτοαπασχολούμενη και αγρότισσα, δικαιούται ειδική παροχή προστασίας της μητρότητας, διάρκειας εννέα μηνών, η οποία εκκινεί, μετά την καταβολή του επιδόματος μητρότητας του e-ΕΦΚΑ.
Ειδικά, για την περίπτωση της υιοθεσίας, η καταβολή της ειδικής παροχής προστασίας της μητρότητας εκκινεί από την επομένη της τελεσιδικίας της δικαστικής απόφασης της υιοθεσίας, ανεξάρτητα από το εάν η δικαιούχος έλαβε επίδομα λοχείας από τον e-ΕΦΚΑ.
Την ειδική παροχή προστασίας της μητρότητας μη μισθωτών δικαιούνται και η τεκμαιρόμενη μητέρα του άρθρου 1464 του αστικού κώδικα, που αποκτά τέκνο με τη διαδικασία της παρένθετης μητρότητας και η μη μισθωτή που υιοθετεί τέκνο από την ένταξη του παιδιού στην οικογένεια έως και την ηλικία των οκτώ ετών.
Η μητέρα δικαιούται να μεταβιβάσει έως επτά μήνες από την ειδική παροχή προστασίας της μητρότητας στον πατέρα, ανεξαρτήτως αν αυτός εργάζεται με σχέση εξαρτημένης εργασίας ιδιωτικού δικαίου ή είναι ελεύθερος επαγγελματίας ή αυτοαπασχολούμενος ή αγρότης. Για όσο χρόνο ο πατέρας λαμβάνει την άδεια που του έχει μεταβιβάσει η μητέρα, δικαιούται τις παροχές που προβλέπονται, εφόσον είναι ασφαλιστικά ενήμερος.
Σε περίπτωση που ο πατέρας εργάζεται με σχέση εξαρτημένης εργασίας ιδιωτικού δικαίου, λαμβάνει, πλέον της ειδικής παροχής προστασίας της μητρότητας, αναλογία δώρων εορτών και επιδόματος αδείας και ασφαλίζεται με βάση το ασφαλιστικό καθεστώς στο οποίο υπάγεται.
Ειδικότερα, ο χρόνος της ειδικής άδειας προστασίας της μητρότητας λογίζεται ως χρόνος ασφάλισης στους κλάδους κύριας σύνταξης και ασθένειας του e-ΕΦΚΑ, καθώς και στους οικείους φορείς επικουρικής ασφάλισης, οι δε προβλεπόμενες εισφορές υπολογίζονται επί του εκάστοτε κατώτατου μισθού, από τον οποίο η ΔΥΠΑ παρακρατεί την προβλεπόμενη εισφορά ασφαλισμένου και την αποδίδει στους αρμόδιους φορείς, μαζί με την προβλεπόμενη εισφορά εργοδότη που βαρύνει τη ΔΥΠΑ.
Σε περίπτωση απόκτησης παιδιού από ομόφυλους συζύγους, ο δικαιούχος της ειδικής παροχής γονέας καθορίζεται με κοινή δήλωση των συζύγων προς τον Ηλεκτρονικό Εθνικό Φορέα Κοινωνικής Ασφάλισης.
Στην περίπτωση αυτή, ο δικαιούχος γονέας δικαιούται να μεταβιβάσει έως επτά μήνες από την ειδική παροχή προς τον άλλον γονέα, ανεξαρτήτως αν αυτός εργάζεται με σχέση εξαρτημένης εργασίας ιδιωτικού δικαίου ή είναι ελεύθερος επαγγελματίας ή αυτοαπασχολούμενος ή αγρότης.
Σημειώνεται ότι η παροχή είναι αφορολόγητη, ανεκχώρητη και ακατάσχετη, στα χέρια του Δημοσίου ή τρίτων, κατά παρέκκλιση κάθε άλλης αντίθετης διάταξης, δεν δεσμεύεται και δεν συμψηφίζεται με βεβαιωμένα χρέη προς τη φορολογική διοίκηση και το Δημόσιο εν γένει, τα Νομικά Πρόσωπα Δημοσίου Δικαίου, τους Οργανισμούς Τοπικής Αυτοδιοίκησης και τα νομικά πρόσωπά τους, τα ασφαλιστικά Ταμεία ή τα πιστωτικά ιδρύματα, δεν υπολογίζεται στα εισοδηματικά όρια για την καταβολή οποιασδήποτε παροχής κοινωνικού ή προνοιακού χαρακτήρα και δεν υπόκειται σε οποιοδήποτε τέλος, εισφορά ή άλλη κράτηση υπέρ του Δημοσίου ή του e-ΕΦΚΑ.
