Εδώ και δέκα χρόνια, οι Αμερικανοί είχαν πρόσβαση σε εμβόλια γρίπης που προστατεύουν από τέσσερα στελέχη του ιού: δύο στελέχη Α και δύο στελέχη Β. Από αυτό το φθινόπωρο, ωστόσο, όλα τα εμβόλια γρίπης που διανέμονται στις Ηνωμένες Πολιτείες θα περιέχουν μόνο τρία στελέχη και η αλλαγή συνέβη εν μέρει λόγω της πανδημίας Covid-19.
Την Τρίτη (05/03), μια ομάδα εμπειρογνωμόνων που συμβουλεύουν την Υπηρεσία Τροφίμων και Φαρμάκων (FDA) των ΗΠΑ σχετικά με τα εμβόλια, ψήφισαν ομόφωνα να προτείνουν εμβόλια γρίπης τριών στελεχών τα οποία δεν θα περιέχουν ιούς από στελέχη Β που αποτελούν μέρος του κλάδου του γενεαλογικού δέντρου της γρίπης που ονομάζεται Γιαμαγκάτα (Yamagata).
Οι ιοί Γιαμαγκάτα είχαν εξασθενήσει πριν από την πανδημία και τα μέτρα για τον περιορισμό της εξάπλωσης του κορονοϊού φαίνεται να τους εξαφάνισαν καθώς δεν έχουν εντοπιστεί από τον Μάρτιο του 2020. Μέχρι τωρα, τα εμβόλια της γρίπης περιείχαν ένα στέλεχος Γιαμαγκάτα. Στη δεκαετία του 1990, όταν οι ιοί Γιαμαγκάτα ήταν σε έξαρση, ένας άλλος κλάδος των ιών της γρίπης του στελέχους Β που ονομάζεται Victoria εμφανιζόταν μόνο σποραδικά σε δοκιμές, αλλά επανήλθε δυναμικά τη δεκαετία του 2000. Τι θα γινόταν αν οι ιοί Γιαμαγκάτα επέστρεφαν μετά από μακρά απουσία; Δεν είναι εύκολο να αλλάξει ο τρόπος κατασκευής των εμβολίων κατά της γρίπης και αυτές οι αλλαγές απαιτούν ρυθμιστική αναθεώρηση και έγκριση.
Τον Σεπτέμβριο, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας δήλωσε ότι «η συμπερίληψη των αντιγόνων της γενεαλογίας Yamagata στα εμβόλια γρίπης δεν δικαιολογείται πλέον».
«Μιλάμε για αυτό εδώ και τέσσερα χρόνια», δήλωσε ο Δρ. Πολ Όφιτ, διευθυντής του Κέντρου Εκπαίδευσης Εμβολίων στο Παιδιατρικό Νοσοκομείο της Φιλαδέλφειας και μέλος της Συμβουλευτικής Επιτροπής για τα Εμβόλια και τα Βιολογικά Προϊόντα του FDA.
Ο Δρ. Τζέρι Γουέιρ, διευθυντής του Τμήματος Ιογενών Προϊόντων του FDA, δήλωσε ότι ο οργανισμός συνεργάζεται με τους παρασκευαστές προκειμένου να αφαιρεθεί το στέλεχος Γιαμαγκάτα από τα εμβόλια των ΗΠΑ εγκαίρως για την εποχική γρίπη 2024-25. Σύμφωνα με τον επιστήμονα, οι ΗΠΑ μπόρεσαν να κινηθούν ταχύτερα από άλλες χώρες, επειδή όλοι οι παρασκευαστές εμβολίων είχαν ήδη λάβει έγκριση για τριδύναμα εμβόλια γρίπης. Σε άλλα μέρη του κόσμου χρειάζεται περισσότερος χρόνος για να γίνει αυτή η αλλαγή.
Για το λόγο αυτό, η επιτροπή ψήφισε επίσης να προτείνει μια φόρμουλα τεσσάρων στελεχών – συμπεριλαμβανομένου ενός από τους ιούς Γιαμαγκάτα– για εμβόλια που θα κατασκευαστούν στις ΗΠΑ αλλά θα διανεμηθούν σε άλλες χώρες.
Σε άρθρο σχετικά με τις αναμενόμενες αλλαγές που δημοσιεύθηκε στις 28 Φεβρουαρίου σε επιστημονικό περιοδικό, οι ερευνητές από την Υπηρεσία Ασφάλειας Υγείας του Ηνωμένου Βασιλείου ανέφεραν ότι αυτή η απόφαση ανοίγει τον δρόμο για την εξέταση νέων συνθέσεων εμβολίων. Δεδομένου ότι τα στελέχη B/Victoria και A/H1N1 του εμβολίου είναι συχνά πιο αποτελεσματικά από το συστατικό A/H3N2, ορισμένοι ειδικοί έχουν προτείνει τον διπλασιασμό της δόσης του H3N2 ή ενδεχομένως την προσθήκη ενός δεύτερου μέλους αυτής της οικογένειας.
Ωστόσο, οι συγγραφείς σημειώνουν ότι οποιαδήποτε τέτοια αλλαγή θα απαιτούσε δοκιμές και έγκριση από τις ρυθμιστικές αρχές, και για αυτόν τον λόγο, δεν είναι πιθανό να δούμε σύντομα εμβόλια γρίπης τεσσάρων στελεχών. Πρόσθεσαν όμως ότι πρόκειται «περισσότερο για έναν μακροπρόθεσμο στόχο για τη βελτίωση της αποτελεσματικότητας των εμβολίων.
