Ήταν επεισοδιακή η έναρξη του γαλλικού «Αγροτικού Σαλονιού» το Σάββατο στο εκθεσιακό κέντρο της Porte de Versaille στο Παρίσι: τρακτέρ, δυνάμεις της Αστυνομίας, δακρυγόνα και ο Εμανουέλ Μακρόν να προσπαθεί να κάνει διάλογο σε «πηγαδάκια» με αγρότες. Η εφετινή γιορτή του αγροτικού κόσμου της Γαλλίας που θα διαρκέσει έως την επόμενη Κυριακή, 3 Μαρτίου, χαρακτηρίζεται από εντάσεις καθώς διοργανώνεται σε μια συγκυρία μαχητικών διεκδικήσεων των αγροτών ολόκληρης της Ευρώπης. Αποκαλύπτει, όμως, και τάσεις για μια περισσότερο ολιστική προσέγγιση της υπαίθρου, με την αδιαμεσολάβητη κατανάλωση προϊόντων και χρήση των εγκαταστάσεων από τους κατοίκους των αστικών κέντρων.
Μιλάμε για τον αγροτουρισμό, μια οικονομική και περιβαλλοντική δραστηριότητα που στις αρχές του αιώνα είχε ενθουσιάσει τον αείμνηστο Χρήστο Λαμπράκη. «Ο αγροτουρισμός είναι μια τάση που υπάρχει εδώ και αρκετά χρόνια και ολοένα και ενισχύεται. Πρόκειται για τον αγροτικό τουρισμό που προσφέρει διαμονή σε φάρμες, απευθείας πωλήσεις τοπικών προϊόντων ή ακόμα και δραστηριότητες στο χώρο, όπως ιππασία, γευσιγνωσία κρασιού, άρμεγμα αγελάδων προβάτων και κατσικιών, την ευκαιρία να γιορτάσει κανείς τα γενέθλιά του στο αγρόκτημα…» γράφει χαρακτηριστικά στον «Figaro» ο Ζαν Ταλαμπό.
Συμπλήρωμα στο εισόδημα
«Το 1992 ανέλαβα τη φάρμα των γονιών μου που παρήγαγε πατάτες και δημητριακά. Δεν ήταν μεγάλο το κτήμα και για ναν επιβιώσουμε έπρεπε να διαφοροποιηθούμε. Φυτέψαμε οπωρώνα, μηλιές κατά βάση, και ξεκινήσαμε να δραστηριοποιούμαστε στον τομέα της λεγόμενης βιώσιμης γεωργίας, ενώ ανοίξαμε και ένα κατάστημα για να πουλάμε τα δικά μας προϊόντα. Αργότερα ξεκινήσαμε να διοργανώνουμε ξεναγήσεις και γευσιγνωσίες, ενώ χτίσαμε δυο δωμάτια για να φιλοξενούμε τους επισκέπτες μας», εξηγεί στη γαλλική εφημερίδα ο Μισέλ Γκαλμέλ, ιδιοκτήτης της Ferme des Ruelles στη Νορμανδία. Το μηλόκρασο «Les Ruelles» του 60χρονου αγρότη τιμήθηκε με το χρυσό μετάλλιο στο περυσινό «Αγροτικό Σαλόνι» και εφέτος έχει την τιμητική του στην Porte de Versailles.
Αρκετά νεότερη, η Καμίλ Κρουάρ εγκαταστάθηκε πριν από τέσσερα χρόνια επίσης στη Νορμανδία, στο Ορν συγκεκριμένα για να στήσει μια μικρή κτηνοτροφική μονάδα. «Μέρος του αρχικού μου σχεδίου ήταν να φτιάξω ένα μικρό ξενώνα με δύο δωμάτια για να μη μένω μόνη στο αγρόκτημα και να μοιράζομαι το άρμεγμα των ζώων», λέει η 42χρονη αγρότισσα που κι αυτή εκθέτει τα τυριά της στο εφετινό Αγροτικό Σαλόνι.
«Είναι επιβράβευση για έναν παραγωγό να εκθέτει τη δουλειά του όχι μόνο στις εκθέσεις αλλά και στον τόπο παραγωγής. Για μένα είναι μάλλον απαραίτητο, διότι η μικρή πελατεία που φιλοξενώ ως αγροτουριστική μονάδα συμβάλλει κατά το ήμισυ στα εισοδήματά μου. Το άλλο μισό προέρχεται από την πώληση των τυριών μου. Δεν επιδιώκω να επεκταθώ, απλώς να διατηρήσω τη φάρμα μου», εξηγεί.
Ανάλογη η ιστορία της Ναταλί και του Πατρίκ Γκλοριό, που διαχειρίζονται το Ferme du Bois κοντά στην Αμιέν. Παράγουν δημητριακά, παντζάρια, καλαμπόκι και αποφάσισαν να κλείσουν το χοιροστάσιο που κληρονόμησαν για να το μετατρέψουν μαζί με τη σιταποθήκη σε ξενώνα τεσσάρων δωματίων και μια αγροικία που μπορεί να φιλοξενήσει εννέα άτομα.
Η «ευκαιρία» της Covid
«Ο αγροτουρισμός έχει εξελιχθεί πολύ και τα τελευταία χρόνια βοήθησε σ’ αυτό και η πανδημία», υποστηρίζει ο Μικαέλ Τρεμέ, υπεύθυνος για τη διαφοροποίηση του Αγροτουρισμού στο Γεωργικό Επιμελητήριο της Βρετάνης. «Οι άνθρωποι εκτιμούν την αγροτική κληρονομιά της χώρας τους και θέλουν να αποτρέψουν την καταστροφή της», προσθέτει.
Πέραν αυτού, ο αγροτουρισμός μπορεί να προσφέρει «μεσοπρόθεσμα ή μακροπρόθεσμα ένα συμπλήρωμα στη συνταξιοδότηση», διαβεβαιώνει η Βαλερί Λουσέζ του Αγροτικού Επιμελητηρίου στην Ο-ντε-Φρανς. Οι αγρότες, άνθρωποι συχνά απομονωμένοι αλλά όχι μοναχικοί, θέλουν να επανασυνδέσουν τους επισκέπτες με το επάγγελμά τους και με τα προϊόντα που παράγουν. «Ειδικά σε μια εποχή που δεν ξέρουμε πια τι βρίσκεται στο πιάτο μας», σημειώνει η γαλλίδα αγρότισσα.
Στη Γαλλία δραστηριοποιείται τα τελευταία χρόνια ένα δίκτυο 10.000 αγροτών που μέσω του αγροτουρισμού συνδέει παραγωγούς και καταναλωτές. Είναι μέλη της ένωσης «Bienvenue à la ferme» (Καλωσήρθατε στη φάρμα) και προσφέρουν είτε μικρές εγκαταστάσεις ενδιαιτήσεων για τους επισκέπτες τους είτε τη δυνατότητα διαμονής σε κάμπινγκ, με την σκηνή ή το αυτοκινούμενό τους. Διοργανώνουν επίσης αγροτικά πάρτι, υπαίθριες γιορτές και μπάρμπεκιου.
Ιντερνετικές πλατφόρμες
Δεν πρόκειται μόνο για «εναλλακτικές διακοπές» ή για τη δυνατότητα που έχει κάποιος κάτοικος της πόλης να περάσει μόνος ή με την οικογένειά του ένα Σαββατοκύριακο σε μια επαρχία απολαμβάνοντας τη ζωή της υπαίθρου. «Ο αγροτουρισμός έχει εξελιχθεί σε ένα κλάδο του γεωργικού και κτηνοτροφικού κλάδου. Ταυτόχρονα έχει εξελιχθεί και έναν κλάδο του ευρύτερου τομέα της φιλοξενίας και της εσίασης. Από την περίοδο της πανδημίας συνεργαζόμαστε στενά με τα υπουργεία Αγροτικής Ανάπτυξης και Τουρισμού για να βελτιώσουμε τις υπηρεσίες που προσφέρουμε», τονίζει ο Ζαν-Μαρί Λανφάν, πρόεδρος της Ένωσης «Bienvenue à la ferme».
Ο Λανφάν διευθύνει και μια πλατφόρμα στο Διαδίκτυο, όπου μπορεί κανείς να κλείσει ένα κατάλυμα με «πακέτο» αγροτικών δραστηριοτήτων και γευσιγνωσίας στο δικό του αγρόκτημα και άλλων βεβαίως που μετέχουν στην Ενωση. «Ποιος θα το φανταζόταν πριν από σαράντα χρόνια ότι θα ενδιαφερόταν κάποιος να περάσει μια νύχτα μέσα σε ένα βαρέλι ή πάνω σε ένα δέντρο σε δενδρόσπιτο, να ξυπνήσει τα ξημερώματα και να σε βοηθήσει να σπείρεις, να θερίσεις, να μαζέψεις καρπούς ή να αρμέξεις τα ζώα σου;», αναρωτιέται ο Ζαν-Μαρί Λανφάν.
Εκτός από τη «Bienvenue à la ferme» υπάρχουν βέβαια και άλλες ανάλογες πλατφόρμες, όπως η Accueil Paysan που συγκεντρώνει 800 αγροτουριστικές δομές στη Γαλλία και οι νεοφυείς Oh la Vache και Parcel. Η Parcel συγκέντρωσε πέρυσι κεφάλαια 2,3 εκατ. ευρώ και προτείνει διανυκτερεύσεις σε «Tiny Houses» κοντά στο Σεντ Εμιλιόν της νοτιοδυτικής Γαλλίας ή σε άλλα οικολογικά καταλύματα που βρίσκονται μέσα σε εκτάσεις γεωργικών εκμεταλλεύσεων.
Στο «παιχνίδι» δεν άργησε να μπει και η γιγαντιαία πλατφόρμα Airbnb. Σύμφωνα με τη «Le Figaro», το καλοκαίρι του 2022 οι αναζητήσεις για καταλύματα σε αγροτικές περιοχές αντιστοιχούσαν στο 32% των συνολικών αναζητήσεων στην πλατφόρμα. Εφέτος η Airbnb υπέγραψε συνεργασία με την Ένωση Δημάρχων της Γαλλικής Υπαίθρου (AMRF) για την «ανάπτυξη 15.000 καταλυμάτων ποιότητας σε αγροτικές ζώνες».
«Η Airbnb δεν έχει δημοσιεύσει πρόσφατα στατιστικά στοιχεία, αλλά από το 2018 έως το 2021 ο αριθμός των ιδιοκτητών καταλυμάτων που προτείνουν μέσω της πλατφόρμας ενδιαιτήματα σε αγροτικές περιοχές της Γαλλίας είχε διπλασιαστεί», γράφει ο ρεπόρτερ της «Le Figaro» Ζαν Ταλαμπό.
