Οι 22 αλλαγές στην φορολογία από 1η Ιανουαρίου – Τι πρέπει να γνωρίζουν οι φορολογούμενοι

Σημαντικές αλλαγές προβλέπονται στην φορολογία το 2024, σε μία σειρά από ζητήματα, τα οποία αμέσως ή εμμέσως αφορούν το σύνολο των φορολογουμένων και για αυτόν τον λόγο από την πρώτη κιόλας ημέρα του νέου έτους, χρήσιμο θα ήταν η καλή ενημέρωση ή μία επίσκεψη στον λογιστή και στον φοροτεχνικό.

Σήμερα θα προσπαθήσουμε να καταγράψουμε τις σημαντικότερες αλλαγές και έχουν ήδη δρομολογηθεί, με προγενέστερα νομοθετήματα αλλά και με βάση το νομοσχέδιο που ήδη βρίσκεται προς ψήφιση στη Βουλή.

Η μεγαλύτερη αλλαγή συντελείται στον νέο τρόπο φορολόγησης των περίπου 730.000 ελευθέρων επαγγελματιών, η φορολόγηση των οποίων για τα εισοδήματα που απέκτησαν εφέτος θα γίνει με τεκμαρτό τρόπο. Επίσης πάνω 1,3 εκατομμύρια φορολογούμενοι που έχουν παιδιά θα δουν από τον τρέχοντα μήνα – αν είναι δημόσιοι υπάλληλοι ή συνταξιούχοι – και από τον επόμενο αν είναι ιδιωτικοί υπάλληλοι, αύξηση στις αποδοχές τους χάρις στην αύξηση του αφορολόγητου, κατά 1.000 ευρώ, εξέλιξη που οδηγεί σε χαμηλότερη παρακράτηση φόρου.

Αλλαγές έρχονται και στο φορολογικό καθεστώς εκείνων που διαχειρίζονται ακίνητα τα οποία διαθέτουν για βραχυχρόνιες μισθώσεις. Εκείνοι οι ιδιοκτήτες ή διαχειριστές που έχουν στην κατοχή τους, πάνω από 3 ακίνητα, θεωρούνται από την Εφορία επιχειρηματίες και θα πρέπει να ανοίξουν βιβλία.

Μία άλλη σημαντική αλλαγή είναι ότι πλέον όλες οι αγοραπωλησίες ακινήτων θα πρέπει να γίνονται μέσα από το τραπεζικό σύστημα και όχι με μετρητά. Παράλληλα ελάφρυνση 10% θα έχουν όλοι εκείνοι οι ιδιοκτήτες κατοικιών οι οποίοι θα τις ασφαλίζουν για φυσικές καταστροφές. Επίσης όλοι οι επαγγελματίες και οι επιχειρήσεις θα είναι υποχρεωμένοι να διαβιβάζουν τα έσοδα και τα έξοδα τους στην πλατφόρμα myDATA της ΑΑΔΕ.

Ας δούμε τις βασικότερες αλλαγές που έρχονται στο φορολογικό σύστημα από την 1.1.2024:

1. Η φορολόγηση των ελευθέρων επαγγελματιών, αυτοαπασχολούμενων και ατομικών επιχειρήσεων θα γίνει το 2024, για τα εισοδήματα που απέκτησαν το 2023, με τεκμαρτό τρόπο. Ωστόσο προβλέπονται εξαιρέσεις, οι περισσότερες εκ των οποίων εστιάζονται στους νέους επαγγελματίες, σε όσους έχουν δραστηριότητα σε περιοχές με μικρό πληθυσμό, τους πολύτεκνους κ.λπ. Το ανώτερο τεκμαρτό εισόδημα καθορίζεται στις 50.000 ευρώ. Παράλληλα προβλέπεται πλήρης απαλλαγή από το τεκμήριο όταν συντρέχουν ειδικοί λόγοι, όπως ασθένεια, εκπλήρωση της στρατιωτικής θητείας, φυσικές καταστροφές, λόγοι ανωτέρας βίας κ.λπ., για τους αυτοαπασχολούμενους με Απόδειξη Παροχής Υπηρεσιών (ΑΠΥ) έως 3 εργοδότες, ενώ η απαλλαγή αφορά και τους αγρότες. Βασικό κριτήριο για το ύψους του τεκμηρίου είναι ο βασικός μισθός. Το τεκμήριο μεταβάλλεται ανάλογα με τα χρόνια της επαγγελματικής δραστηριότητας, το σύνολο της μισθοδοσίας και το ύψος του τζίρου της επιχείρησης σε σχέση με το μέσο όρο του κλάδου.
2. Οριζόντια μείωση κατά 50% του τέλους επιτηδεύματος που σήμερα είναι 650 ευρώ και πλέον θα διαμορφωθεί στα 325 ευρώ για όλους τους επαγγελματίες. Για κάθε επιπλέον υποκατάστημα το Τέλος μειώνεται στα 300 ευρώ από 600 ευρώ.
3. Αυξάνεται κατά 1.000 ευρώ το αφορολόγητο για μισθωτούς, συνταξιούχους και κατά κύριο επάγγελμα αγρότες με παιδιά. Σε ετήσια βάση η ελάφρυνση κυμαίνεται από 90 ευρώ έως 220 ευρώ ανάλογα με τον αριθμό των παιδιών.
4. Οι μεταβιβάσεις ακινήτων θα γίνονται πλέον υποχρεωτικά με την χρήση τραπεζικών εργαλείων. Κάθε συμβόλαιο που καταγράφει προκαταβολή, μερική ή ολική εξόφληση με μετρητά θα θεωρείται άκυρο και θα απαγορεύεται η μεταγραφή του.
5. Η καταβολή κοινωνικών και προνοιακών επιδομάτων (επιδόματα τέκνων, επίδομα γέννησης, επιδόματα ανεργίας) θα γίνεται πλέον αποκλειστικά με χρεωστική κάρτα.
6. Αυξάνεται το πρόστιμο για συναλλαγές με μετρητά. Για αγορές αξίας πάνω από 500 ευρώ με μετρητά, από 100 ευρώ που είναι σήμερα, θα διαμορφωθεί στο διπλάσιο της αξίας της απόδειξης.
7. Υποχρεωτική διαβίβαση στην πλατφόρμα myDATA, όλων των εσόδων και εξόδων. Τα έσοδα που θα δηλώνονται από επιχειρηματική δραστηριότητα δεν θα μπορεί να είναι μικρότερα από τα έσοδα που έχουν διαβιβαστεί στην πλατφόρμα. Επίσης, οι δαπάνες μιας επιχείρησης που δεν έχουν διαβιβαστεί δεν θα εκπίπτουν.
8. Ελεύθεροι επαγγελματίες και επιχειρήσεις υποχρεώνονται πλέον σε ηλεκτρονική έκδοση τιμολογίων.
9. Διασύνδεση ταμειακών μηχανών με POS τον Μάρτιο του 2024
10. Επέκταση των POS στους υπόλοιπους κλάδους της λιανικής αγοράς που σήμερα δεν έχουν.
11. Ενεργοποίηση του ψηφιακού δελτίου αποστολής, πιλοτικά από τις αρχές του 2024 και πλήρως έως το τέλος του έτους.
12. Αμοιβή από 100 μέχρι 3.000 ευρώ στους πολίτες που καταγγέλλουν, μέσω της εφαρμογής «Appodixi», περιστατικά εκδόσεως αποδείξεων από παραποιημένες ή παραβιασμένες ταμειακές μηχανές.
13. Μειωμένοι συντελεστές ΦΠΑ. Μονιμοποιούνται οι μειωμένοι συντελεστές ΦΠΑ σε μεταφορές, τουριστικό πακέτο, γυμναστήρια, σχολές χορού, εισιτήρια στους κινηματογράφους, τα θέατρα και ζωολογικούς κήπους, αγαθά σχετιζόμενα με τη δημόσια υγεία. Παρατείνεται έως τις 30 Ιουνίου 2024 ο μειωμένος συντελεστής ΦΠΑ στον καφέ και τα ροφήματα στην εστίαση καθώς και στα κόμιστρα στα ταξί. Από την 1η Ιανουαρίου 2024 επανέρχεται στο 24% ο συντελεστής ΦΠΑ στα σερβιριζόμενα μη αλκοολούχα ποτά (αναψυκτικά, μπύρες χωρίς αλκοόλ, αεριούχα νερά).
14. Μεγαλύτερη θα είναι στο εξής η μείωση φόρου για ανακαίνιση ακινήτων. Οι δαπάνες για την αγορά αγαθών και τη λήψη υπηρεσιών που σχετίζονται με την ενεργειακή, λειτουργική και αισθητική αναβάθμιση κτιρίων, μειώνουν, ισόποσα κατανεμημένες σε περίοδο πέντε ετών, τον φόρο εισοδήματος των φυσικών προσώπων, μέχρι του αναλογούντος για κάθε έτος φόρου, με ανώτατο συνολικά όριο δαπάνης τις 16.000 ευρώ. Οι δαπάνες για υλικά λαμβάνονται υπόψη μέχρι ποσού που αντιστοιχεί στο 1/3 του ποσού για δαπάνες υπηρεσιών. Όλες οι δαπάνες θα πρέπει να προκύπτουν από τιμολόγια τα οποία έχουν εξοφληθεί με ηλεκτρονικά μέσα πληρωμής και διαβιβαστεί στην ΑΑΔΕ από τον προμηθευτή μέσω του συστήματος myDATA.
15. Όπως κάθε χρόνο έτσι και εφέτος οι αιτήσεις για χωριστές φορολογικές δηλώσεις από τους συζύγους θα πρέπει να υποβάλλονται μέχρι τις 28 Φεβρουαρίου και αυτές θα είναι δεσμευτικές και για τους δύο και δεν θα μπορούν να αναιρεθούν μετά το πέρας της εν λόγω ημερομηνίας.
16. Αλλαγές στον τρόπο φορολόγησης των μακροχρόνιων μισθώσεων, με τα φυσικά πρόσωπα που διαθέτουν τρία ή περισσότερα ακίνητα σε βραχυχρόνια μίσθωση θα υποχρεούνται να κάνουν έναρξη επιχειρηματικής δραστηριότητας, να τηρούν βιβλία και να εκδίδουν φορολογικά στοιχεία. Επίσης όπως είναι φυσικό για όλους τους επιτηδευματίες θα επιβαρύνονται με τις προβλεπόμενες ασφαλιστικές εισφορές, τέλος επιτηδεύματος και ΦΠΑ από το πρώτο ακίνητο.
17. Καταργείται ο φόρος διαμονής και επιβάλλεται «τέλος ανθεκτικότητας στην κλιματική κρίση» το οποίο θα επιβαρύνει επιπλέον και όλες τις βραχυχρόνιες μισθώσεις με 1,5 ευρώ την ημέρα.
18. Επεκτείνεται στις βραχυχρόνιες μισθώσεις το τέλος διαμονής παρεπιδημούντων, που είναι 0,5 % επί των εσόδων.
19. Αύξηση προστίμων για μη εγγραφή στο Μητρώο Ακινήτων Βραχυχρόνιας Μίσθωσης: Τα πρόστιμο για μη εγγραφή στο Μητρώο Ακινήτων Βραχυχρόνιας Μίσθωσης, το οποίο σήμερα είναι οριζόντιο, ανέρχεται σε 5.000 ευρώ και επιβάλλεται στον διαχειριστή, είτε είναι κύριος ή επικαρπωτής ή τρίτος, θα ορίζεται πλέον στο 50% των ακαθαρίστων εσόδων του εκάστοτε τελευταίου φορολογικού έτους και κατ’ ελάχιστο στα 5.000 ευρώ.
20. Θέσπιση ανώτατου ορίου διάρκειας 60 ημερών σε κάθε βραχυχρόνια μίσθωση: Το όριο των 60 ημερών αφορά στη διάρκεια κάθε μίσθωσης ξεχωριστά.
21. Αυστηροποιούνται οι κυρώσεις για νοθεία, λαθρεμπόριο καυσίμων ή παρεμπόδιση του ελέγχου: προβλέπεται σφράγιση της εγκατάστασης για δύο χρόνια, ενώ ορίζεται ότι τα φυσικά ή νομικά πρόσωπα των οποίων η εγκατάσταση σφραγίστηκε, δεν μπορούν να δραστηριοποιηθούν στη διακίνηση ενεργειακών προϊόντων επίσης για δύο χρόνια από τη διαπίστωση της παράβασης.
22. Μειώνονται οι φόροι συγκέντρωσης κεφαλαίου (από 0,5% σε 0,2%) και χρηματιστηριακών συναλλαγών κατά 50%, σε 1 τοις χιλίοις