Eλάχιστοι Δήμοι της χώρας έχουν συμμορφωθεί με την πρόβλεψη του κλιματικού νόμου με κίνδυνο να χάσουν το δικαίωμα υλοποίησης προγραμμάτων πολλών εκατ. ευρώ
Αντίστροφα μετρά ο χρόνος, έως τα τέλη Οκτωβρίου, για την κατάρτιση Δημοτικών Σχεδίων Μείωσης Εκπομπών (ΔηΣΜΕ) ρύπων οι οποίοι ευθύνονται για την κλιματική αλλαγή. Έως σήμερα ελάχιστοι Δήμοι της χώρας έχουν συμμορφωθεί με την πρόβλεψη του κλιματικού νόμου (4936/2022) με κίνδυνο, εάν δεν προλάβουν, να χάσουν το δικαίωμα υλοποίησης προγραμμάτων πολλών εκατ. ευρώ, μέσω χρηματοδοτικών εργαλείων, στον τομέα της εξοικονόμησης ενέργειας και της κλιματικής αλλαγής.
Ο κλιματικός νόμος
Ο κλιματικός νόμος έδινε περιθώριο 11 μηνών στους Δήμους για να εκπονήσουν τα ΔηΣΜΕ, προθεσμία που εξέπνευσε στα τέλη Μαρτίου. Ωστόσο, ούτε στην επτάμηνη παράταση που δόθηκε υπήρξε κινητικότητα, ελέω προεκλογικής περιόδου όπως αναφέρει στον «Οικονομικό Ταχυδρόμο» στέλεχος της Κεντρικής Ένωσης Δήμων Ελλάδος (ΚΕΔΕ), με συνέπεια οι Δήμοι που έχουν έως σήμερα συντάξει ένα σχέδιο για τον περιορισμό των εκπομπών αερίων ρύπων να είναι ελάχιστοι.
Απώλεια πόρων
Εάν δεν δοθεί νέα παράταση οι Δήμοι θα απολέσουν πολύτιμους πόρους από προγράμματα που αφορούν την ενεργειακή αναβάθμιση δημοτικών κτιρίων, την αντικατάσταση του οδοφωτισμού με λαμπτήρες χαμηλής κατανάλωσης τύπου LED, την εγκατάσταση φωτοβολταϊκών και τη δημιουργία ενεργειακών κοινοτήτων κλπ. Κι αυτό διότι από 1η Ιανουαρίου 2024 αποτελεί προϋπόθεση για την αξιολόγηση προτάσεων που υποβάλλονται από Δήμους για την υλοποίηση προγραμμάτων εξοικονόμησης ενέργειας και προστασίας του κλίματος, μέσω χρηματοδοτικών εργαλείων (ΕΣΠΑ, Πρόγραμμα «Αντώνης Τρίτσης», Ταμείο Ανάκαμψης κλπ.).
Σχέδια μείωσης εκπομπών αέριων ρύπων
Δημοτικά Σχέδια Μείωσης Εκπομπών οφείλουν να εκπονήσουν και οι 332 Δήμοι της χώρας προκειμένου να υπολογίσουν το ανθρακικό τους αποτύπωμα. Καταρχάς, θα πρέπει να προχωρήσουν σε αναλυτική απογραφή (με έτος βάσης το 2019), των ενεργειακών καταναλώσεων και των εκπομπών για τα κτίρια, τις κοινωφελείς εγκαταστάσεις, τον φωτισμό δημοτικών οδών και κοινόχρηστων χώρων, των δημοτικών εγκαταστάσεων ύδρευσης, αποχέτευσης, άρδευσης και των δημοτικών οχημάτων. Στη συνέχεια πρέπει να διερευνηθούν, να προσδιοριστούν και να ιεραρχηθούν τεκμηριωμένα οι στόχοι και τα απαραίτητα μέτρα και δράσεις για τη μείωση των εκπομπών.
Οι στόχοι
Το ΔηΣΜΕ του κάθε Δήμου πρέπει να είναι συμβατό με τους στόχους και τις πολιτικές του Εθνικού Σχεδίου για την Ενέργεια και το Κλίμα (ΕΣΕΚ) και να αναθεωρείται τουλάχιστον ανά πενταετία. Επίσης, συντάσσεται λαμβάνοντας υπόψη το Σχέδιο Ενεργειακής Απόδοσης Κτιρίων, με στόχο τη μείωση καθαρών εκπομπών κατ’ ελάχιστον 10% έως το 2025 και 30% για το έτος 2030, σε σύγκριση με το έτος βάσης 2019. Είναι αξιοσημείωτο ότι για τον υπολογισμό του στόχου μπορούν να λαμβάνονται υπόψη και οι απορροφήσεις άνθρακα.
Η πρόοδος εφαρμογής του ΔηΣΜΕ θα παρακολουθείται ετησίως με τεχνική έκθεση προόδου, την οποία είτε θα συντάσσει έως την 31η Μαρτίου του επόμενου έτους ο ενεργειακός υπεύθυνος ή είτε θα ανατίθεται μέσω δημόσιας σύμβασης σε εξωτερικό σύμβουλο. Σε περίπτωση που θα διαπιστώνεται απόκλιση από τους ελάχιστους θεσπισμένους στόχους, θα λαμβάνονται συμπληρωματικά μέτρα.
Όσον αφορά στην επαλήθευση του ανθρακικού αποτυπώματος, ο δήμος θα αναθέτει το έργο σε επαληθευτή, φυσικό ή νομικό πρόσωπο επίσημα αναγνωρισμένο, ώστε να διαπιστώνεται ότι πληρούνται οι ελάχιστες ευρωπαϊκές απαιτήσεις επάρκειας. Τα Δημοτικά Σχέδια Μείωσης Εκπομπών και οι τεχνικές εκθέσεις προόδου θα είναι δημοσίως προσβάσιμα σε ηλεκτρονική βάση δεδομένων που θα λειτουργεί ο εποπτευόμενος από το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας (ΥΠΕΝ) Οργανισμός Φυσικού Περιβάλλοντος και Κλιματικής Αλλαγής.
