Τα ακραία καιρικά φαινόμενα που βιώνει η ευρωπαϊκή ήπειρος και ειδικότερα η Μεσόγειος τους τελευταίους μήνες με αποκορύφωμα τα όσα συμβαίνουν στην Ελλάδα τους τελευταίους δύο μήνες με τον παρατεταμένο καύσωνα και την πρόσφατη θεομηνία με τις πρωτοφανούς έντασης καταιγίδες που έπνιξαν κυριολεκτικά Θεσσαλία και Μαγνησία αποτελούν όπως είναι ευνόητο αντικείμενο ενασχόλησης της επιστημονικής κοινότητας.
Στην Ελλάδα ακούγονται τα τελευταία 24ωρα φωνές επιστημόνων που υποστηρίζουν ότι αυτός ο τρομερός συνδυασμός παρατεταμένων υψηλών θερμοκρασιών ακολουθούμενων από σφοδρές καταιγίδες που έπληξε τη χώρας μας είναι ένα φαινόμενο που δεν θα κάνει ξανά την εμφάνιση του κατά άλλους ειδικούς για εκατοντάδες χρόνια και κατά άλλους για χιλιάδες χρόνια.
Επιστημονική έρευνα του Πανεπιστημίου του Τέξας που δημοσιεύθηκε πριν από λίγες μέρες στην επιθεώρηση «Nature Communications Earth & Environment» αναφέρει ότι η απότομη εναλλαγή από έντονους καύσωνες και ξηρασία σε σφοδρές καταιγίδες οφείλεται στην κλιματική αλλαγή και το φαινόμενο θα κάνει την εμφάνιση του ολοένα και συχνότερα.
Το Naftemporiki.gr απευθύνθηκε στον Παγκόσμιο Μετεωρολογικό Οργανισμό (WMO) που αποτελεί εξειδικευμένο οργανισμό του ΟΗΕ. Ζητήσαμε από τον WMO να μας πει την άποψη του οργανισμού για αυτά τα ακραία φαινόμενα και να μας κάνει μια περιγραφή της κατάστασης που βιώνει τώρα και θα βιώσει τα επόμενα χρόνια η λεκάνη της Μεσογείου και ειδικά οι περιοχές στις οποίες βρίσκεται η Ελλάδα.
«Ήταν ένα καλοκαίρι με ακραίες καταστάσεις και η Ελλάδα έχει όντως επηρεαστεί σοβαρά. Πράγματι, η κλιματική αλλαγή οδηγεί σε πιο ακραία γεγονότα, τα οποία δυστυχώς, είναι πλέον η νέα κανονικότητα. Ενώ οι πυρκαγιές προφανώς έχουν πολλαπλές αιτίες, η αυξημένη ζέστη και οι ξηρές συνθήκες ταξινομούνται ως ‘καιρός του πυρός’ που ευνοεί τις πυρκαγιές» είναι το σχόλιο στο Naftemporiki.gr του Γραφείου Τύπου του Παγκόσμιου Μετεωρολογικού Οργανισμού.
Ο Αλβάρο Σίλβα, ειδικός σε θέματα κλίματος του Παγκόσμιου Μετεωρολογικού Οργανισμού μας παρέθεσε μια σειρά από στοιχεία που αφορούν το πώς επηρεάζει η κλιματική αλλαγή την περιοχή της Μεσογείου και τι θα πρέπει να αναμένουμε τα επόμενα χρόνια όσον αφορά την εκδήλωση ακραίων καιρικών φαινομένων.
– Η περιοχή της Μεσογείου είναι γνωστό ότι είναι ένα από τα μέρη με τη μεγαλύτερη αύξηση θερμοκρασίας στον κόσμο ειδικά στη διάρκεια του καλοκαιριού. Η ανάλυση δεδομένων πέμπτης γενιάς ανάλυσης ERA5 του Ευρωπαϊκού Κέντρου Μεσοπρόθεσμων Μετεωρολογικών Προβλέψεων (ECMWF) για την Μεσόγειο έχουν μια γραμμική τάση για τον Ιούλιο 0,54 βαθμούς Κελσίου/δεκαετία από το 1979 έως το 2023, δηλαδή τρία φορές μεγαλύτερη από την τάση για τις παγκόσμιες μέσες θερμοκρασίες Ιουλίου.
– Από τη δεκαετία του 1980, η υπερθέρμανση της ατμόσφαιρας στη Μεσόγειο έχει υπερβεί τους παγκόσμιους μέσους ρυθμούς που αναφέρονται στην Έκτη Έκθεση Αξιολόγησης της Διακυβερνητικής Επιτροπής για την Κλιματική Αλλαγή του ΟΗΕ (IPCC AR6)
– Η Ευρώπη θερμαίνεται με τάση ρεκόρ θέρμανσης, με μέσο ρυθμό περίπου +0,5 βαθμούς Κελσίου /δεκαετία μεταξύ 1991 και 2022 δηλαδή γρηγορότερα από την αύξηση της θερμοκρασίας από το 1961-1990. Η θέρμανση ήταν πιο γρήγορη στην Ευρώπη από οποιαδήποτε άλλη περιοχή του πλανήτη που παρακολουθεί ο Παγκόσμιος Μετεωρολογικός Οργανισμός. Οι αυξανόμενες τάσεις της μέσης θερμοκρασίας σε όλη την Ευρώπη αποδίδονται στην κλιματική αλλαγή που προκαλείται από τον άνθρωπο σύμφωνα με την IPCC AR6.- Τα υψηλά επίπεδα εξάτμισης και η μείωση των βροχοπτώσεων στη Μεσόγειο τις τελευταίες δεκαετίες εξηγούν τις συνθήκες ξηρασίας στην περιοχή.
– Οι ακραίες θερμοκρασίες και τα κύματα καύσωνα έχουν αυξηθεί σε ένταση, αριθμό και μήκος τις τελευταίες δεκαετίες, ιδιαίτερα το καλοκαίρι, και προβλέπεται να συνεχίσουν να αυξάνονται.
– Η περιοχή της Μεσογείου βιώνει συνθήκες ξηρασίας και ερημοποίησης. Ορισμένες μελέτες έχουν εντοπίσει μια μείωση των βροχοπτώσεων από το 1960 και την απέδωσαν σε ανθρωπογενείς παράγοντες. Σε ορισμένες περιοχές της Μεσογείου παλαιοκλιματικά στοιχεία υποδηλώνουν ότι η αύξηση της θερμοκρασίας τα τελευταία χρόνια έχει οδηγήσει σε ξηρασίες παρόμοιας ή μεγαλύτερης έντασης από αυτές που έκαναν την εμφάνιση τους την τελευταία χιλιετία. Οι ξηρασίες έχουν γίνει πιο συχνές και έντονες, ειδικά στη Βόρεια Μεσόγειο (IPCC AR6)
– Η βροχόπτωση πιθανότατα θα μειωθεί στις περισσότερες περιοχές της Μεσογείου κατά 4–22%, ανάλογα με το επίπεδο εκπομπών ρύπων τα επόμενα χρόνια. Στο (πιθανό) σενάριο αύξησης κατά 2 βαθμούς Κελσίου της μέσης θερμοκρασίας του πλανήτη μέχρι το 2050 προβλέπεται μείωση 10 έως 20% για ορισμένες χερσαίες περιοχές της λεκάνης της Μεσογείου.
– Η κλιματική αλλαγή διαδραματίζει αυξανόμενο ρόλο παράλληλα με την ανθρώπινη δραστηριότητα στην εκδήλωση πυρκαγιών. Οι καιρικές συνθήκες που ευνοούν τις πυρκαγιές έχουν γίνει πιο πιθανές στη νότια Ευρώπη. Οι προβλέψεις για συχνότερη εμφάνιση του «καιρού του πυρός» σε ένα θερμότερο κλίμα γίνονται ολοένα και πιο αποδεκτές. Οι προβλέψεις κάνουν λόγο για αυξημένης συχνότητας και σοβαρότητας πυρκαγιές σε αρκετές περιοχές, συμπεριλαμβανομένων των οικοσυστημάτων μεσογειακού τύπου (IPCC AR6).
