Τα υπουργεία Εθνικής Οικονομίας, Ανάπτυξης και Ενέργειας σχεδιάζουν να στήσουν αναχώματα κατά της ακρίβειας με ομοβροντία μέτρων που θα τεθούν σε ισχύ αμέσως μετά τον Δεκαπενταύγουστο, ενώ θα ενισχύονται συνεχώς έως το φθινόπωρο και τα τέλη της χρονιάς.
Τα μέτρα θα ξεδιπλώνονται μήνα με τον μήνα για να συγκρατηθούν οι τιμές που θα βρουν τα νοικοκυριά επιστρέφοντας από τις διακοπές τους, αφού από τον Αύγουστο:
■ Μπαίνει «πλαφόν» και «κλειδώνουν» σε επίπεδα του 2021 τα περιθώρια κέρδους, ειδικά σε τρόφιμα και σχολικά είδη, αλλά και στους ηλιακούς θερμοσίφωνες, για τους οποίους ξεκινά πρόγραμμα επιδότησης αγορών όπου μπορεί να θελήσουν επιτήδειοι να εκμεταλλευτούν την αυξημένη ζήτηση.
■ Εντείνονται οι έλεγχοι που οδηγούν ήδη σε πολύ βαριά πρόστιμα για παραβάτες που αισχροκερδούν, σε κάθε στάδιο της παραγωγής και εμπορίας.
■ Στα τέλη του μήνα και μετά τις διακοπές έρχεται και ειδικό «καλάθι σχολικών», στο πρότυπο του μέτρου «καλάθι του νοικοκυριού».
■ Στα τέλη του μήνα επίσης επίκεινται τροποποιήσεις και για το ίδιο το μέτρο «καλάθι του νοικοκυριού», με την πρόβλεψη, μεταξύ άλλων, για υποχρεωτική ένταξη και τουλάχιστον ενός επώνυμου προϊόντος ανά κατηγορία.
Και για τη συνέχεια, όμως, «ψηλά στη λίστα» όσων εξετάζονται, σύμφωνα με πληροφορίες, βρίσκονται μέτρα όπως:
■ νέα παράταση Market Pass έως τον Δεκέμβριο,
■ αλλαγές στο «καλάθι του νοικοκυριού» για να ενταχθούν και επώνυμα είδη μαζί με τα ιδιωτικής ετικέτας,
■ αλλαγές στο επίδομα θέρμανσης,
■ αύξηση της επιδότησης ρεύματος τον Οκτώβριο, ή ακόμα και επιδότηση στο ντίζελ και νέο Fuel Pass όπως έξι μήνες πριν, αναλόγως και των δημοσιονομικών περιθωρίων που θα έχουν διαμορφωθεί ή διαφανεί έως τότε.
Τα νέα μέτρα στήριξης του εισοδήματος των καταναλωτών θα ληφθούν… με μέτρο, προκειμένου να μη διακυβευθούν η δημοσιονομική πρόοδος και οι στόχοι της φετινής χρονιάς.
Στο υπουργείο Εθνικής Οικονομίας αφήνουν ανοιχτό έτσι το ενδεχόμενο για επέκταση της χρονικής διάρκειας του Μarket Pass ως τα τέλη του έτους. Στην περίπτωση αυτή θα δοθούν τον Νοέμβριο και τον Δεκέμβριο επιπλέον 44-200 ευρώ, πέραν των 66-300 ευρώ που θα λάβουν έως τον Οκτώβριο περίπου 2,5-3 εκατομμύρια νοικοκυριά.
Επιπλέον, άλλα μέτρα που εξετάζονται για αναπλήρωση και στήριξη των εισοδημάτων θα κοστολογηθούν το επόμενο διάστημα και θα εφαρμοστούν εναλλακτικά ή συνδυαστικά μεταξύ τους, όπως τα εξής:
■ η αύξηση στο κονδύλι για το επίδομα θέρμανσης προκειμένου τη νέα σεζόν να διατεθούν πάνω από 300 εκατ. ευρώ,
■ ένα νέο στοχευμένο πλαίσιο ενισχύσεων για τους λογαριασμούς ρεύματος. Για την προστασία των νοικοκυριών προβλέπονται αλλαγές καθώς, όπως αναφέρει ο υπουργός Ενέργειας, Θεόδωρος Σκυλακάκης, «το ισχύον σύστημα των επιδοτήσεων είναι επαρκές όσο η τιμή φυσικού αερίου παραμένει κοντά στα επίπεδα των 30 ευρώ ανά μεγαβατώρα, όμως δεν μπορούμε να είμαστε βέβαιοι για τον επόμενο χειμώνα». Οι σημερινές τιμές ρεύματος παραμένουν σε υψηλότερα επίπεδα συγκριτικά με την προ ενεργειακής κρίσης περίοδο, στοιχείο που προβληματίζει σχετικά με τις επιβαρύνσεις που μπορεί να υποστεί το σύνολο των καταναλωτών. Η παράταση του μηχανισμού μέχρι το τέλος του χρόνου προσφέρει κάποια σταθερότητα σε ενδεχόμενη περαιτέρω αύξηση της χρηματιστηριακής τιμής, που εξαρτάται και από τις εξελίξεις στον πόλεμο στην Ουκρανία,
■ μία νέα επιταγή ακρίβειας τον Δεκέμβριο ή και νωρίτερα ενδεχομένως, για τους πιο ευάλωτους που έχουν βυθιστεί στην οικονομική στενότητα. Στην κατεύθυνση αυτή, μάλιστα, ο πρωθυπουργός ανακοίνωσε ήδη πως θα δοθεί ξανά επίδομα προσωπικής διαφοράς (200-300 ευρώ πιθανότατα και πάλι) σε όσους δεν λάβουν αύξηση στη σύνταξή τους.
Τα εμπλεκόμενα υπουργεία βρίσκονται ήδη σε ανοιχτή γραμμή και ανταλλάσσουν στοιχεία. Οι τελικές αποφάσεις, που θα ληφθούν το φθινόπωρο όμως, τελούν σε συνάρτηση με τα περιθώρια για παροχές που θα υπάρχουν στον Προϋπολογισμό, βάσει του στόχου που έχει τεθεί φέτος για τα πλεονάσματα.
Ελεγχοι σε όλη την αλυσίδα
Ενα σημαντικό εργαλείο με το οποίο η κυβέρνηση θα προσπαθήσει να αντιμετωπίσει τυχόν φαινόμενα αισχροκέρδειας των επιχειρήσεων που ενδέχεται να εκμεταλλευθούν το διεθνές κλίμα, είναι οι έλεγχοι. Η εντολή που έχει δοθεί στα κλιμάκια της ΔΙΜΕΑ από την ηγεσία του υπ. Ανάπτυξης είναι ο πολλαπλασιασμός των ελέγχων σε όλη την εφοδιαστική αλυσίδα.
Ηδη είναι σε εξέλιξη έλεγχος στις αλευροβιομηχανίες και σύμφωνα με πληροφορίες θα ακολουθήσουν το χονδρεμπόριο αγροδιατροφικών προϊόντων και όλα τα στάδια της εφοδιαστικής αλυσίδας, από το χωράφι μέχρι το ράφι: νωπά προϊόντα, μεταποίηση αγροτικών προϊόντων (γαλακτοβιομηχανίες, τυροκομεία κ.λπ.), εταιρείες συσκευασίας ή παρασκευής προϊόντων κρέατος.
Πέραν των ελέγχων, πάντως, το υπ. Ανάπτυξης στο πλαίσιο των αλλαγών που δρομολογεί γύρω από το «καλάθι του νοικοκυριού» εξετάζει τα εξής:
■ τη δημιουργία και δεύτερου ειδικού χώρου εντός των μεγάλων σούπερ μάρκετ όπου θα συγκεντρωθούν ή θα προβάλλονται όλα τα προϊόντα που συμμετέχουν στο «καλάθι». Ετσι, αντί να τα ψάχνει σε διαδρόμους ο καταναλωτής, να μπορεί να βλέπει μπροστά του όλα τα προϊόντα σταθερής ή μειωμένης τιμής, πλην όσων απαιτείται να βρίσκονται στα ψυγεία,
■ τη χορήγηση κινήτρου ώστε αντί να αλλάζουν συνεχώς κάθε βδομάδα τα προϊόντα και οι τιμές στο «καλάθι του νοικοκυριού», να ανακοινωθούν και προϊόντα που θα παραμείνουν σε σταθερή τιμή έως το τέλος του χρόνου. Και έτσι να μπορεί ο καταναλωτής να προγραμματίσει με ηρεμία και να προσαρμόσει για τουλάχιστον 4 μήνες τις αγορές προϊόντων που έχει ανάγκη, αντί να κυνηγάει συνεχώς «προσφορές» και τιμές που ανεβοκατεβαίνουν από βδομάδα σε βδομάδα και από αλυσίδα σε αλυσίδα. Μάλιστα, τα συγκεκριμένα προϊόντα θα προβάλλονται μέσω της ιστοσελίδας e-katanalotis και μια τέτοια κίνηση θα μπορούσε να υποχρεώσει και άλλους προμηθευτές να κινηθούν ανάλογα, για να μη βρεθούν «εκτός αγοράς» τα προϊόντα τους,
■ την προβολή σε ειδικό section του e-καταναλωτής των προϊόντων των οποίων η τιμή θα μειωθεί 5%.
Σε κάθε περίπτωση, παρά τις νέες εστίες ανάφλεξης των τιμών, στο οικονομικό επιτελείο προσπαθούν να παραμείνουν ψύχραιμοι καθώς η Ελλάδα, παρά την αύξηση του δείκτη τιμών καταναλωτή στο 2,5% τον Ιούλιο από 1,8% τον Ιούνιο, παραμένει σταθερά στις 5 χώρες της Ευρωπαϊκής Ενωσης με τον χαμηλότερο πληθωρισμό.
Το «καλάθι του νοικοκυριού»
Το υπουργείο Ανάπτυξης στο πλαίσιο των αλλαγών που δρομολογεί γύρω από το «καλάθι του νοικοκυριού» εξετάζει τη δημιουργία και δεύτερου ειδικού χώρου εντός των μεγάλων σούπερ μάρκετ όπου θα συγκεντρώνονται ή θα προβάλλονται όλα τα προϊόντα που συμμετέχουν σε αυτό. Ετσι, αντί να τα ψάχνει σε διαδρόμους ο καταναλωτής, θα μπορεί να βλέπει μπροστά του όλα τα προϊόντα σταθερής ή μειωμένης τιμής, πλην όσων απαιτείται να βρίσκονται στα ψυγεία.
Ο πληθωρισμός
Παρά τις νέες εστίες ανάφλεξης των τιμών, στο οικονομικό επιτελείο προσπαθούν να παραμείνουν ψύχραιμοι καθώς η Ελλάδα, παρά την αύξηση του δείκτη τιμών καταναλωτή στο 2,5% τον Ιούλιο από 1,8% τον Ιούνιο, παραμένει σταθερά στις 5 χώρες της Ευρωπαϊκής Ενωσης με τον χαμηλότερο πληθωρισμό.
