Συγκλονιστικό βίντεο από την απελευθέρωση 2.500 Εβραίων φυλακισμένων στο τέλος του Δεύτερου Παγκοσμίου Πολέμου ήρθε για πρώτη φορά στο φως της δημοσιότητας μετά από έρευνα ενός Αμερικανού καθηγητή ιστορίας Λυκείου.
Η επιχείρηση διάσωσης έλαβε χώρα στις 13 Απριλίου 1945, όταν ένα τρένο που μετέφερε Εβραίους κρατούμενους από το Μπέργκεν-Μπέλσεν στα στρατόπεδα συγκέντρωσης του Τερέζιενσταντ αναγκάστηκε να σταματήσει κοντά στο χωριό Φαρσλέμπεν λόγω μάχης μεταξύ ΗΠΑ και της Γερμανίας.
Οι Εβραίοι κρατούνταν στην «προνομιούχα» περιοχή του στρατοπέδου καθώς θεωρούνταν από τα SS ότι προέρχονταν από τα ανώτερα κοινωνικά στρώματα – είχαν όλα τα εχέγγυα για να γίνουν ελκυστικοί υποψήφιοι για ανταλλαγή κρατουμένων με τους Συμμάχους. Γι’ αυτόν τον λόγο κανένας δεν φοράει στολές κρατούμενου. Όμως, παρόλο που τύγχαναν καλύτερης αντιμετώπισης από τους περισσότερους που στοιβάζονταν στα στρατόπεδα θανάτου, εξακολουθούσαν να υπομένουν σημαντικά βάσανα, υποφέροντας από υποσιτισμό και ασθένειες όπως ο τύφος.
Όταν λοιπόν η ατμομηχανή σταμάτησε περίπου 80 μίλια δυτικά του Βερολίνου και εμφανίστηκαν ένα αμερικανικό τζιπ κι ένα τανκ, οι κρατούμενοι φοβήθηκαν για τη ζωή τους, γνωρίζοντας ότι οι φρουροί των SS είχαν λάβει διαταγή να καταστρέψουν το τρένο και να πνίξουν τους αιχμαλώτους στον Έλβα, εάν δεν μπορούσαν να ολοκληρώσουν το ταξίδι.
Ωστόσο μετά συνέβη το αναπάντεχο: οι Ναζί αξιωματικοί εγκατέλειψαν τις θέσεις τους και τράπηκαν σε φυγή αφήνοντα πίσω τους 2.500 κρατούμενους.
Το «Θαύμα στο Φαρσλέμπεν», όπως αποκαλείται, είναι ένα εμβληματικό γεγονός του Ολοκαυτώματος που θεωρήθηκε ότι δεν είχε ποτέ αποτυπωθεί σε ταινία. Αλλά τώρα, χάρη στις προσπάθειες μίας ερευνητικής ομάδας που συγκροτήθηκε μετά από προσπάθεια του Αμερικανού καθηγητή Ιστορίας Μάθιου Ρόζελ, τρία λεπτά ανατριχιαστικών πλάνων ανακαλύφθηκαν στα Εθνικά Αρχεία των Ηνωμένων Πολιτειών μετά από σχεδόν οκτώ δεκαετίες.
Το βίντεο απαθανατίζει τους λιγοστούς επιζώντες καθώς τα συναισθήματά τους εναλλάσσονται: από την πλήρη εξάντληση στην ανακούφιση και στην ευφορία καθώς αντιλαμβάνονται ότι ξέφυγαν από τη ζοφερή τους μοίρα.
Ένας πολύ αδύνατος άνδρας με γυμνό στήθος έχει βγάλει το πουκάμισό του και σκοτώνει τις ψείρες με τα νύχια του. Μια μητέρα και μια κόρη βρίσκονται στον ήλιο, φανερά εξαντλημένες. Ένας μεσήλικας τυλίγει επίδεσμους γύρω από τα πόδια του. Μερικοί κοιμούνται, με τις εύθραυστες φιγούρες τους φαινομενικά άψυχες. Τη γαλήνη σπάει η παρουσία ενός Αμερικανού στρατιώτη, που μοιράζει γλυκά. Παιδιά και μερικοί ενήλικες συρρέουν τριγύρω, προκειμένου να θυμηθούν γεύσεις που είχαν στερηθεί για πολλά χρόνια.
Τα πλάνα, η αυθεντικότητα των οποίων έχει επαληθευτεί από διάσημους ιστορικούς του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, ζωντανεύουν τις οδυνηρές ιστορίες των στρατιωτών που έσωσαν τους κρατούμενους αλλά και των επιζώντων, τέσσερις από τους οποίους έχουν αναγνωρίσει τους εαυτούς τους στις εικόνες. Ο επιζών του Ολοκαυτώματος Τζέικομπ Μπαρζιλάι, 90 ετών, είπε ότι εντόπισε τον 12χρονο εαυτό του και τη μητέρα και την αδερφή του στα πλάνα. «Ήταν αδιανόητο, ακατανόητο και δεν μπορούσα να αναπνεύσω, όταν βρήκα αυτό που έψαχνα εδώ και χρόνια», δήλωσε. Ο Τζορτζ Γκρος, ένας διοικητής αρμάτων μάχης παρών στην απελευθέρωση, θυμάται: «Όλοι έμοιαζαν με σκελετό, τόσο πεινασμένοι, με τα πρόσωπά τους άρρωστα. Όταν μας είδαν, άρχισαν να γελούν από χαρά, αν μπορείτε να το πείτε γέλιο. Ήταν περισσότερο σαν ένα ξέσπασμα καθαρής, σχεδόν υστερικής ανακούφισης».
