Mπορεί οι εθνικές εκλογές να προηγούνται, με το χρονοδιάγραμμα για τις κρίσιμες κάλπες να φθάνει έως τις αρχές του προσεχούς καλοκαιριού του 2023, αλλά οι κομματικοί μηχανισμοί έχουν ήδη πάρει θέση στην αφετηρία και για τη μάχη των αυτοδιοικητικών εκλογών που ακολουθούν τον Οκτώβριο του 2023.
Σε ΝΔ, ΣΥΡΙΖΑ και ΠΑΣΟΚ η αναζήτηση υποψηφίων έχει ξεκινήσει, καθώς στόχος είναι σχεδόν σε κάθε δήμο και περιφέρεια οι υποψήφιοι να βρίσκονται εγκαίρως σε προεκλογική εγρήγορση, ενισχύοντας και την κινητοποίηση για τις βουλευτικές κάλπες. Στη βάση αυτή, από τα κομματικά επιτελεία επιδιώκουν έως την προσεχή άνοιξη να έχουν οριστικοποιηθεί οι «εκλεκτοί» για τους μεγάλους δήμους και τις 13 περιφέρειες της χώρας.
Είναι σαφές ότι προβάδισμα για νέα υποψηφιότητα έχουν οι νυν δήμαρχοι και περιφερειάρχες που είχαν λάβει κομματική στήριξη και στις εκλογές του 2019, αλλά δεν αποκλείονται επαναξιολογήσεις, ιδίως σε περιοχές όπου ήδη διαφαίνονται «αντάρτικες» υποψηφιότητες.
Για τη ΝΔ κεντρικός στόχος είναι να διατηρήσει τη συντριπτική υπεροπλία της στις περιφέρειες και μια εικόνα κυριαρχίας στους δήμους. Στον ΣΥΡΙΖΑ θα επιδιώξουν να δημιουργήσουν μια βάση στελεχών στον χώρο της Αυτοδιοίκησης και να ενισχύσουν το σήμα συνεργασιών σε «προοδευτική» κατεύθυνση, με την προσδοκία ότι αυτό θα το εκμεταλλευθούν και στις εθνικές κάλπες, ενώ για το ΠΑΣΟΚ το βασικό ζητούμενο θα είναι μία νέα εκλογική επιβεβαίωση ότι στον χώρο της Αυτοδιοίκησης διαθέτει σημαντικές δυνάμεις.
Νέα Δημοκρατία: Δεν αναμένεται να δοθεί παντού το γαλάζιο χρίσμα
της Ελένης Ευαγγελοδήμου
Η λογική «άλλο είναι οι Περιφέρειες, άλλο είναι οι Δήμοι» να κυριαρχεί προς το παρόν στη ΝΔ, υπό την έννοια ότι γαλάζιο «χρίσμα» όχι μόνο δεν αναμένεται… παντού, αλλά μάλλον θα δοθεί ξανά σε αρκετές Περιφέρειες και ίσως σε λίγους, μεγάλους Δήμους ανά την Ελλάδα. Εναν χρόνο πριν από τις αυτοδιοικητικές κάλπες ωστόσο στελέχη της κομματικής έδρας διαπιστώνουν τον πρώτο κύκλο κινητικότητας, δέχονται εκδηλώσεις ενδιαφέροντος, καταγράφουν «ενδιαφέρουσες περιπτώσεις» και εστιάζουν στις εξελίξεις σε συγκεκριμένες – άλλου κομματικού χρώματος, σήμερα – περιοχές. Πολλά θα κριθούν, σύμφωνα με το νεοδημοκρατικό σκεπτικό, από το εάν, πώς και ποια ένταση θα εξελιχθεί η μάχη που θα δίνουν στον δρόμο για τις βουλευτικές εκλογές (με τη γαλάζια σημαία, προφανώς) οι ενδιαφερόμενοι για την Αυτοδιοίκηση. Είναι σαφές πάντως ότι οι εν ενεργεία τοπικοί άρχοντες που βρίσκονται στους κόλπους της ΝΔ, εφόσον δεν επιλέξουν να κλείσουν τον κύκλο τους, θα στηριχθούν.
Δήμοι
Ανάμεσα στις περιοχές της Αττικής που κεντρίζουν περισσότερο το κομματικό βλέμμα, υπό την έννοια της επιθυμίας να υπάρξει σήμα ανανέωσης με καινούργια «δυνατά» πρόσωπα είναι, κατά πληροφορίες, η Κηφισιά, όπου πάντως ο νυν δήμαρχος Γιώργος Θωμάκος θα είναι εκ νέου υποψήφιος, καθώς και η Νέα Σμύρνη για την οποία φαίνεται να εκδηλώνουν επιθυμία αρκετά πρόσωπα του γαλάζιου περιβάλλοντος, αφού ο Σταύρος Τζουλάκης δεν θα είναι εκ νέου υποψήφιος.
Ηδη έχει παραιτηθεί από τα καθήκοντά του ως αντιδήμαρχος Καθαριότητας ο Γιώργος Κρικρής με φόντο τις κάλπες του 2023, παραμένοντας ως τότε δημοτικός σύμβουλος. Στα Νότια (Γλυφάδα, Παλαιό Φάληρο κ.λπ.) δεν φαίνεται να προκύπτουν ως τώρα μεγάλες ανατροπές. Από τα Βόρεια της Αθήνας, βγαίνει μπροστά ο μηχανικός Παραγωγής και Διοίκησης Γιώργος Παπαδημητρίου και στα Βριλήσσια ο πολιτικός επιστήμονας – κοινωνιολόγος Γιάννης Πισιμίσης. Στα ανατολικά, μεταξύ άλλων, στον δήμο Σαρωνικού επανέρχεται στις συζητήσεις ο πρώην δήμαρχος Γιώργος Σωφρόνης.
Εκτός Αττικής, η Πάτρα είναι ίσως η κυρίαρχη περίπτωση που «πονοκεφαλιάζει» τη ΝΔ καθώς θα ήθελε δυνατή υποψηφιότητα απέναντι στον νυν δήμαρχο Κώστα Πελετίδη (ΚΚΕ), ο οποίος έχει πετύχει δύο θητείες. Στα ονόματα, προερχόμενα από νεοδημοκρατικό περιβάλλον, που έχουν διακινηθεί είναι εκείνο του Ιάσονα Φωτήλα, όσο κι αν ο βουλευτής Αχαΐας εμφανίζεται να θέλει μόνο το εκ νέου κυνήγι του σταυρού στις βουλευτικές εκλογές. Ετσι στους γαλάζιους κύκλους συζητούνται ταυτόχρονα ο δημοτικός σύμβουλος, καρδιολόγος Κωνσταντίνος Σβόλης και ο επίκουρος καθηγητής του Πανεπιστημίου Πατρών Παναγιώτης Πλώτας, ο οποίος από την περασμένη άνοιξη ανέλαβε τομεάρχης Παιδείας της ΔΕΕΠ Αχαΐας.
Αντίστοιχα ενδιαφέρει πολύ το κόμμα η θεσσαλική πρωτεύουσα και δεδομένου του ενδιαφέροντος της Ρένας Καραλαριώτου για «μεταγραφή» στο βουλευτικό ψηφοδέλτιο από τον δήμο Λαρισαίων έρχεται σε πρώτο πλάνο ο δικηγόρος Θανάσης Μαμάκος. Εξάλλου ο ίδιος, όπως λένε τοπικοί κύκλοι, έχει ήδη εκκινήσει τις διαδικασίες βολιδοσκόπησης όσων θα επιθυμούσαν να έχουν «φωνή» στην επόμενη μέρα.
Εγκυρες κομματικές πηγές λένε ωστόσο ότι στον συγκεκριμένο δήμο αναμένεται μάχη, καθώς υπάρχουν προς το παρόν άλλοι – τουλάχιστον – δύο ενδιαφερόμενοι που έχουν σημαντικά ερείσματα στο γαλάζιο στρατόπεδο. Η αναζήτηση ισχυρού υποψηφίου παραμένει στον δήμο Πύργου, όπου έχει διακινηθεί το όνομα του βουλευτή Ηλείας Κώστα Τζαβάρα.
Περιφέρειες
Σε ό,τι αφορά τις Περιφέρειες, η προσοχή εστιάζει περισσότερο στο Βόρειο Αιγαίο, όπου στελέχη δείχνουν να αντικρίζουν με ενδιαφέρον τις κινήσεις της οικονομολόγου Μαριάνθης Καφετζή – Ραυτοπούλου. Πάντως για το Βόρειο Αιγαίο έχει ακουστεί και το όνομα του πρώην υφυπουργού Αμυνας, Αλκιβιάδη Στεφανή.
Το 2019 η ΝΔ είχε επικρατήσει στις 12 από τις 13 Περιφέρειες (δεν είχε σε όλες επίσημες υποψηφιότητες), ωστόσο ο βασικός παίκτης στην Κρήτη, ο περιφερειάρχης Σταύρος Αρναουτάκης συγκεντρώνει τα θετικά σχόλια και των γαλάζιων στελεχών, έχοντας καλή συνεργασία με την κυβερνητική μηχανή.
ΣΥΡΙΖΑ: Στήριξη σε συμμαχίες με προοδευτικό πρόσημο
του Δημήτρη Ν. Μανιάτη
«Θα εκπλαγείτε» λέει συριζαϊκή πηγή για τη στρατηγική της Κουμουνδούρου στη μάχη των αυτοδιοικητικών εκλογών του 2023. Στηρίξεις και όχι κλασικά χρίσματα. Και νέα πρόσωπα με διείσδυση στην προοδευτική επικράτεια. Μπορεί η Κεντρική Επιτροπή του ΣΥΡΙΖΑ για το θέμα να έχει μετατεθεί για το επόμενο Σαββατοκύριακο, φαίνεται όμως πως το κόμμα είναι σε κίνηση για το θέμα και όπως λένε οι γνώστες «οι κανόνες που θα βγουν από την ΚΕ θα καθορίσουν πολλά πράγματα».
Βεβαίως εδώ θα υπάρχει η δυσκολία πως οι εθνικές εκλογές θα προηγούνται των αυτοδιοικητικών και άρα ένα μεγάλο μέρος των προσώπων θα δώσει τη μάχη εκεί. Αυτό το τελευταίο επίσης ως δεδομένο δεν δίνει τη δυνατότητα για έγκαιρες και αμιγώς αυτοδιοικητικές υποψηφιότητες αν και το σενάριο των βουλευτών ή και κορυφαίων στελεχών που θα κατέβουν και στις τοπικές μάχες σε μεγάλους δήμους ή περιφέρειες δεν έχει φύγει απ’ το τραπέζι της Κουμουνδούρου.
Σίγουρα οι κουβέντες έχουν αρχίσει και παρότι από τον ΣΥΡΙΖΑ αρνούνται να μπουν στον χορό των ονομάτων. Εχουν εξάλλου αρχίσει να μπαίνουν οι τοπικές κοινωνίες. Η εσωτερική αντίθεση συνεχίζει να είναι μεταξύ αυτών που θέλουν πλατιές συμμαχίες και όσων θέλουν αμιγώς αριστερά σχήματα. Οι πρώτοι ασκούν κριτική στη στρατηγική του 2019. Οι δεύτεροι υπενθυμίζουν πως ακόμη και τότε ο ΣΥΡΙΖΑ εξέλεξε περίπου 850 μέλη σε δήμους ή περιφέρειες, ενώ υποστήριξε 255 σχήματα εκ των οποίων 55 νίκησαν στους δήμους τους.
Η εκκίνηση σήμανε πάντως με την πρόσφατη συνεδρίαση του ΕΓ του ΣΥΡΙΖΑ υπό τον Αλέξη Τσίπρα όσο και τη συνεδρίαση της ειδικής ομάδας για τις τοπικές εκλογές. Εδώ τον πρώτο λόγο έχει Χρήστος Σπίρτζης αλλά και οι Κώστας Ζαχαριάδης, Μίλτος Χατζηγιαννάκης, Κατερίνα Νοτοπούλου και Κατερίνα Κνήτου. Πάμε όμως στα ονόματα και τις «διερευνητικές».
Δήμοι
Στην Αθήνα όλα δείχνουν πως ο Νάσος Ηλιόπουλος δεν θα είναι ξανά υποψήφιος. Είναι νωρίς, λένε οι επιτελείς του κόμματος, αν και οι επικοινωνιολόγοι τονίζουν πως ιδανικό πρόσωπο θα ήταν για παράδειγμα η Εφη Αχτσιόγλου, που έχει κομματικότητα, νεότητα και αναγνωρισιμότητα. Στη Θεσσαλονίκη πόντους μαζεύουν οι καθηγητές Γιάννης Μυλόπουλος αλλά και Αρης Στυλιανού, ενώ μια πιο πρωτότυπη πρόταση θα ήταν η Τζένη Βελένη, τέως διευθύντρια του Αρχαιολογικού Μουσείου και με έρεισμα στον προοδευτικό χώρο.
Σημασία πάντως στον ΣΥΡΙΖΑ δίνουν και στο πόσο οι υποψηφιότητες θα αντανακλούν και τις συμμαχίες με προοδευτικό πρόσημο. Αυτό για παράδειγμα αναζητούν στην Αττική, με μια αμιγώς πολιτική επιλογή.
Σε δήμους επίσης πιθανότητες στήριξης έχουν οι: Δημήτρης Μπίρμπας στο Αιγάλεω, Χρήστος Βρεττάκος στο Κερατσίνι, Γιάννης Λαγουδάκης στο Πέραμα, Τίνα Κατσαφάκη στου Ζωγράφου, Γιώργος Χατζηδάκης στην Ηλιούπολη (αν και υπάρχει σκέψη και για τον Βασίλη Βαλασόπουλο), Γιώργος Ιωακειμίδης στον Ρέντη, Γρηγόρης Κατωπόδης (Βύρωνα), Κώστας Βλάχος στο Μαρούσι, ο Βασίλης Αϊβαλής στην Πάτρα, ο Αλέξανδρος Καλοκαιρινός στο Ηράκλειο Κρήτης (αν δεν είναι ο Χάρης Μαμουλάκης), ο Γιάννης Σταθόπουλος στην Αγία Παρασκευή και η Μαρία Ανδρούτσου στον Αγιο Δημήτριο.
Περιφέρειες
Στην Κρήτη παρά τις διαφωνίες με τον Σταύρο Αρναουτάκη, μια πρώτη εισήγηση θέλει να τον στηρίζουν. Στο κομμάτι των Περιφερειών, θετικά θα άκουγαν όλοι την υποψηφιότητα της Θεοδώρας Τζάκρη στην Κεντρική Μακεδονία (λόγω ευκολίας να συνομιλεί με ετερόκλητα κοινά), του Νεκτάριου Σαντορινιού ή του αντιπεριφερειάρχη Δωδεκανήσου Φώτη Χατζηδιάκου στο Νότιο Αιγαίο, ενώ συζητείται η στήριξη του Σταμάτη Μαλέλη για την Περιφέρεια Βορείου Αιγαίου.
Στη Στερεά Ελλάδα συναντάμε την επιλογή του Δημήτρη Αναγνωστάκη, ενώ έχει ακουστεί αντιστικτικά και η στήριξη του Απόστολου Γκλέτσου (που ήταν μέλος της ΚΕΑ του ΣΥΡΙΖΑ), ενώ για την Ηπειρο ο Τριαντάφυλλος Αλμπάνης εκ του θινκ τανκ του κόμματος.
ΠΑΣΟΚ – ΚΙΝΑΛ: Αυτονομία και ενεργοποίηση των τοπικών κοινωνιών
της Μυρτώς Λαλιούτη
Οπως είπε και στη ΔΕΘ, ο Νίκος Ανδρουλάκης προτιμάει την αυτονομία και την ενεργοποίηση των τοπικών κοινωνιών ενόψει των αυτοδιοικητικών εκλογών του 2023 – τονίζοντας πως στους περισσότερους δήμους δεν θα δοθούν χρίσματα. Η συζήτηση για τις τοπικές και περιφερειακές υποψηφιότητες σε κάθε περίπτωση δεν έχει ωριμάσει ακόμα στη Χαριλάου Τρικούπη, όμως μερικές πρώτες σκέψεις και προθέσεις έχουν καταγραφεί.
Δήμοι
Στους δήμους χρίσματα επισήμως δεν φαίνεται πως θα δοθούν, όμως η υποψηφιότητα στον Δήμο Αθηναίων θα έχει προφανώς πολιτική χροιά. Ο Παύλος Γερουλάνος προσανατολίζεται να είναι υποψήφιος στις εθνικές εκλογές στον Δήμο Αθηναίων, ενώ ακούγεται πως σε δημοτικό επίπεδο επιχειρούνται γέφυρες επικοινωνίας με τον ΣΥΡΙΖΑ, ώστε να κατέβει ένας κοινός «προοδευτικός υποψήφιος» απέναντι στον Κώστα Μπακογιάννη – η συζήτηση αυτή γίνεται χωρίς να έχει το πράσινο φως από τη Χαρ. Τρικούπη, που βρίσκει πίσω από τη διάθεση του ΣΥΡΙΖΑ για κοινούς υποψηφίους με το ΠΑΣΟΚ συγκεκριμένη στόχευση. Σε υπόλοιπους δήμους της Αττικής, δεδομένη θεωρείται η πράσινη στήριξη στον Γιάννη Μώραλη στον Πειραιά, ενώ τη στήριξη των πασόκων και των ευρύτερων κεντροαριστερών δυνάμεων δείχνουν πρόθεση να διεκδικήσουν ο Κώστας Ασκούνης (Καλλιθέα), ο Γιώργος Κρικρής (Νέα Σμύρνη), ο οποίος εξετάζεται και από τη ΝΔ, ο Γιώργος Δαουλάρης (Δάφνη-Υμηττός), οι νυν δήμαρχοι Θανάσης Ζούτσος (Παλλήνης), Γιώργος Γιασημάκης (Ωρωπού), Ανδρέας Ευθυμίου (Μοσχάτο-Ταύρος), Νίκος Ζενέτος (Ιλιον) και Δημήτρης Λουκάς (Λαύριο).
Στον Δήμο Θεσσαλονίκης δύο πρόσωπα με ευρύτερο κεντροαριστερό προφίλ – ο Σταύρος Κωνσταντινίδης και ο Νίκος Νυφούδης – έχουν ήδη εκφράσει (δημόσια ο πρώτος, ανεπισήμως φέρεται ο δεύτερος) διάθεση να βρεθούν απέναντι στον Κ. Ζέρβα. Στην ευρύτερη περιοχή, ο νυν δήμαρχος Νεάπολης-Συκεών, Σίμος Δανιηλίδης, έχει δηλώσει πρόθεση να είναι εκ νέου υποψήφιος, χωρίς βέβαια να αποκλείονται και άλλες υποψηφιότητες. Στην Πάτρα ακούγεται το όνομα του πρώην περιφερειάρχη Απόστολου Κατσιφάρα, που ανακοίνωσε ότι δεν θα είναι ξανά υποψήφιος στις περιφερειακές, αλλά και του προέδρου του ΤΕΕ Δυτικής Ελλάδας, Βασίλη Αϊβαλή.
Εκτός Αττικής
Στην περιφέρεια ο διαμοιρασμός των δυνάμεων είναι πιο έντονος. Στα Γιάννινα το κεντροαριστερό ακροατήριο μοιράζεται ανάμεσα στον νυν δήμαρχο Μωυσή Ελισάφ και στον πρώην, Θωμά Μπέγκα. Στη Λάρισα, ο νυν δήμαρχος Απόστολος Καλογιάννης που στηρίχθηκε το 2019 θα είναι εκ νέου υποψήφιος, όπως θα συμβεί και στην Κομοτηνή, με τον νυν δήμαρχο Γιάννη Γκαράνη. Στη Χίο, ο Κώστας Τριαντάφυλλος, στέλεχος που συζητείται έντονα και για τα εθνικά ψηφοδέλτια, δήλωσε πως «σέβεται τις συλλογικές διαδικασίες» και θα «λάβει σύντομα τις αποφάσεις του». Στη Ρόδο, η φερόμενη ως «κλειδωμένη» υποψηφιότητα του Φώτη Χατζηδιάκου για τα εθνικά ψηφοδέλτια του ΠΑΣΟΚ ανοίγει διαδικασίες διαδοχής στην παράταξή του – όλα όμως θα εξαρτηθούν από τις τελικές αποφάσεις για τις εθνικές εκλογές. Στην Κρήτη, σίγουρη θεωρείται η υποψηφιότητα του νυν δημάρχου Χανίων, Παναγιώτη Σημανδηράκη (Χανιά), αλλά και του Γιώργου Μαρινάκη (Ρέθυμνο). Στο Ηράκλειο, η κατάσταση δεν έχει «καθαρίσει» ακόμα.
Περιφέρειες
Το μεγαλύτερο φαβορί για το ΠΑΣΟΚ στις περιφέρειες είναι ο νυν περιφερειάρχης Κρήτης, Σταύρος Αρναουτάκης, ο οποίος το 2019 ήταν ο μοναδικός μη γαλάζιος περιφερειάρχης που εξελέγη σε όλη την επικράτεια. Θετικά βλέπουν στο ΠΑΣΟΚ την υποψηφιότητα του Σταμάτη Μαλέλη για το Βόρειο Αιγαίο, ενώ συζητούν σοβαρά την κάθοδο του πρώην δημάρχου Κομοτηνής, Γιώργου Πετρίδη, στην Περιφέρεια Ανατολικής Μακεδονίας-Θράκης. Για την Περιφέρεια Θεσσαλίας ακούγονται τα ονόματα του πρώην βουλευτή Κώστα Μπαργιώτα και της Μαρίας Γαλλιού, ενώ για τη Στερεά Ελλάδα εξετάζει το ενδεχόμενο η Κατερίνα Μπατζελή, η οποία ωστόσο συζητείται και για τα εθνικά ψηφοδέλτια.
Ερείσματα στο πασοκικό τοπικό στρατόπεδο της Ηπείρου έχει ο ανεξάρτητος πρώην υποψήφιος περιφερειάρχης, Σπύρος Ριζόπουλος. Στην Αττική την πρόθεσή του να είναι εκ νέου υποψήφιος έχει εκφράσει ο Γιάννης Σγουρός, αν και φαίνεται ότι στο ΠΑΣΟΚ δεν θα βιαστούν να «κλειδώσουν» τη συγκεκριμένη περιφέρεια.
