Λονδίνο, Θανάσης Γκαβός
Ένα μεγαλοπρεπές τελετουργικό αιώνων, προσαρμοσμένο στη σύγχρονη εποχή, προβλέπει το πρωτόκολλο για την κηδεία της βασίλισσας Ελισάβετ.
Πρόκειται ασφαλώς για κηδεία με τιμές κεφαλής κράτους, τιμές που επιφυλάσσονται για τους μονάρχες αλλά έχουν απονεμηθεί με βασιλική συγκατάθεση σε ακόμα 12 πολιτικές, στρατιωτικές και επιστημονικές προσωπικότητες των βρετανικών νήσων, από τον Ισάακ Νεύτωνα και το λόρδο Νέλσονα έως πιο πρόσφατα τον Ουίνστον Τσώρτσιλ.
Το τελετουργικό της κηδείας της Δευτέρας δεν έχει εφαρμοστεί από το 1965 και την κηδεία του Τσώρτσιλ, του ιστορικού πολιτικού ηγέτη της Βρετανίας που ήταν και ο πρώτος από τους 15 πρωθυπουργούς επί βασιλείας της Ελισάβετ.
Στις 6.30 το πρωί (τοπική ώρα) της Δευτέρας θα κλείσουν οι θύρες του Westminster Hall, ολοκληρώνοντας τεσσερισήμισι ημέρες λαϊκού προσκυνήματος στη σορό της βασίλισσας.
Στις 8 θα ανοίξουν οι θύρες του Αβαείου του Γουέστμινστερ, του ιστορικού ναού του 13ου αιώνα ώστε να αρχίσει να υποδέχεται τους 2.000 προσκεκλημένους στην κηδεία.
Η λίστα περιλαμβάνει αρχηγούς κρατών, μέλη ξένων βασιλικών οικογενειών, γενικούς κυβερνήτες και πρωθυπουργούς των 14 χωρών-μελών της Κοινοπολιτείας στις οποίες ο εκάστοτε Βρετανός μονάρχης είναι κεφαλή κράτους.
Επίσης περιλαμβάνει άλλους εκπροσώπους της Κοινοπολιτείας, ανθρώπους που έχουν παρασημοφορηθεί με τους Σταυρούς Βικτωρίας και Γεωργίου (σε αναγνώριση επίδειξης ανδρείας από στρατιώτες και πολίτες αντίστοιχα), εκπροσώπους των αποκεντρωμένων κυβερνήσεων και κοινοβουλίων (Σκωτίας, Β. Ιρλανδίας και Ουαλίας), υψηλόβαθμους κληρικούς, εκπροσώπους του τομέα της δικαιοσύνης, της κρατικής υπηρεσίας, επαγγελματικών συνδέσμων και εκπροσώπους των οργανισμών και των φορέων τους οποίους επισήμως υποστήριζε η Ελισάβετ.
Στις 10.35 το φέρετρο θα σηκωθεί από το υπερυψωμένο βάθρο στο οποίο τοποθετήθηκε την Τετάρτη για το λαϊκό προσκύνημα από μέλη του 1ου Τάγματος των Γρεναδιέρων Φρουρών από τον Λόχο της Βασίλισσας, τη στρατιωτική μονάδα με την πιο μεγάλη σε διάρκεια σύνδεση με την Ελισάβετ.
Θα μεταφερθεί στον κιλλίβαντα (ανοιχτή στρατιωτική άμαξα μεταφοράς όπλων βολής) του Βασιλικού Ναυτικού με τον οποίο μεταφέρθηκε από το Παλάτι του Μπάκιγχαμ στο Westminster Hall.
Στις 10.44 ο κιλλίβαντας θα ξεκινήσει το σύντομο ταξίδι μέχρι το Αβαείο συρόμενος από 142 ναύτες του Βασιλικού Πολεμικού Ναυτικού. Ο ρόλος των ναυτών είναι και το βασικό στοιχείο που διακρίνει την κηδεία αρχηγού κράτους από άλλες κηδείες με επίσημο τελετουργικό (όπως του πρίγκιπα Φίλιππου τον Απρίλιο του 2021 και της βασιλομήτωρος το 2002).
Τιμητικά αγήματα απέναντι από το σημείο εκείνο, στην Πλατεία Κοινοβουλίου, θα έχουν σχηματιστεί από το Βασιλικό Ναυτικό, το Λόχο Ναϊμέγκεν των Γρεναδιέρων Φρουρών και τη Μοίρα της Σημαίας του Βασιλιά της Βασιλικής Αεροπορίας. Παράλληλα πένθιμα θα παιανίζει η μπάντα των Βασιλικών Πεζοναυτών.
Στα πλαϊνά του φερέτρου θα βρίσκονται μέλη των βασιλικών στάβλων, της Φρουράς του Βασιλιά, των Φρουρών του Πύργου του Λονδίνου και του Βασιλικού Λόχου Τοξοτών, που αποτελούν τη βασιλική φρουρά στη Σκωτία.
Πίσω από το φέρετρο σε αυτή τη νεκρική πομπή θα περπατά ο βασιλιάς Κάρολος. Θα πλαισιώνεται από άλλα μέλη της βασιλικής οικογένειας, καθώς και εξέχοντα μέλη προσωπικού του βασιλιά και του νέου Πρίγκιπα της Ουαλίας Ουίλιαμ.
Στις 10.52 η πομπή θα φτάσει στη δυτική είσοδο του Αβαείου. Θα μεταφερθεί από τα μέλη των μονάδων που θα το συνοδεύουν στην πομπή σε υπερυψωμένο βάθρο στο κλίτος του ναού μπροστά από την Αγία Τράπεζα και στις 11 θα αρχίσει η νεκρώσιμη ακολουθία που θα τελέσει ο Ηγούμενος του Γουέστμινστερ.
Η Πρωθυπουργός Λιζ Τρας και η Γενική Γραμματέας της Κοινοπολιτείας βαρόνη Σκότλαντ θα αναγνώσουν εδάφια από την Καινή Διαθήκη.
Το κήρυγμα θα γίνει από τον προκαθήμενο της Εκκλησίας της Αγγλίας, τον Αρχιεπίσκοπο του Καντερμπέρι Τζάστιν Γουέλμπι.
Στις 11.55 η θρησκευτική τελετή θα ολοκληρωθεί. Τότε σαλπιγκτής θα σημάνει σιωπητήριο και θα ακολουθήσουν δύο λεπτά σιγής στο Αβαείο και σε ολόκληρη τη χώρα. Θα ακολουθήσουν εγερτήριο, ο εθνικός ύμνος και ένα μοιρολόγι από τον αυλητή της βασίλισσας.
Το φέρετρο θα τοποθετηθεί ξανά στον κιλλίβαντα και στις 12.15 θα ξεκινήσει μια ακόμα πομπή διάρκειας 45 λεπτών έως την Αψίδα του Ουέλινγκτον στη νοτιοδυτική γωνία του Hyde Park. Ο βασιλιάς Κάρολος, ο πρίγκιπας Ουίλιαμ και άλλα μέλη θα περπατήσουν πίσω από το φέρετρο, ενώ η βασιλική σύζυγος Καμίλα, η Κέιτ Μίντλετον και η Μέγκαν Μαρκλ θα ακολουθήσουν με αυτοκίνητα.
Παράλληλα οι ξένοι ηγέτες κρατών θα μεταφερθούν στο παρακείμενο του Αβαείου Church House για δεξίωση που θα παραθέσει ο Υπουργός Εξωτερικών Τζέιμς Κλέβερλι.
Κατά μήκος της διαδρομής που θα ακολουθήσει η πομπή, που θα μεταφέρει τη βασίλισσα μέσω του Γουάιτχολ, του δρόμου με τα κυβερνητικά κτίρια, του Horse Guards Parade και των ανακτόρων του Μπάκιγχαμ, θα είναι παρατεταγμένα μέλη διαφόρων μονάδων των ενόπλων δυνάμεων. Στην κεφαλή της πομπής θα τοποθετηθούν ιππείς της Βασιλικής Έφιππης Αστυνομίας του Καναδά και μεταξύ άλλων εκπρόσωποι του εθνικού συστήματος υγείας NHS.
Το φέρετρο θα πλαισιώνουν ξανά τα ίδια αγήματα και ακριβώς πίσω του θα ακολουθεί το βασιλικό λάβαρο στα χέρια μελών του ιππικού του βασιλικού οίκου.
Κατά τη διάρκεια της πομπής θα ακούγονται κανονιοβολισμοί από το Hyde Park σε πένθιμο ρυθμό (μία ριπή ανά λεπτό) και θα ηχεί πένθιμα η καμπάνα του Big Ben.
Βασιλικοί χαιρετισμοί θα αποδίδουν από στρατιωτικές μονάδες του Παλατιού του Μπάκιγχαμ καθώς θα περνά από εκεί το φέρετρο.
Στη 1 μετά το μεσημέρι το φέρετρο θα επιβιβαστεί στην επίσημη πολιτειακή νεκροφόρα που την είχε φέρει την Τρίτη στο Παλάτι του Μπάκιγχαμ μετά από την πτήση από το Εδιμβούργο. Δύο ώρες αργότερα η σορός της Ελισάβετ θα φτάσει στο Ουίνδσορ, όπου θα έχουν μετακινηθεί οδικώς και τα μέλη της βασιλικής οικογένειας.
Πάλι κατά μήκος της διαδρομής των 40 χιλιομέτρων προς το Ουίνδσορ πολίτες θα έχουν συγκεντρωθεί για τον δικό τους ύστατο αποχαιρετισμό. Για το λόγο αυτό η νεκροφόρα θα προχωρά με σταθερό ρυθμό και επομένως η διαδρομή θα διαρκέσει για διπλάσιο χρόνο από τη μία ώρα που απαιτείται υπό κανονική ταχύτητα.
Στις 3.06 θα σχηματιστεί νέα πομπή στα όρια της πόλης που τα τελευταία χρόνια ήταν ο βασικός τόπος διαμονής της βασίλισσας. Στις 3.10 η πομπή θα ξεκινήσει στο Long Way, έναν δρόμο με εντυπωσιακά τοπία που ξεκινάει από το Κάστρο του Ουίνδσορ και εκτείνεται σε μία ευθεία μήκους 4,8 χιλιομέτρων.
Στις 3.40 στην πομπή θα ενσωματωθούν τα μέλη της βασιλικής οικογένειας για να ολοκληρωθεί το ταξίδι στις 3.52 στα σκαλιά της εισόδου του Παρεκκλησιού του Αγίου Γεωργίου εντός του Κάστρου του Ουίνδσορ.
Στο ενδιάμεσο θα ακούγονται εκ νέου πένθιμοι κανονιοβολισμοί και θα ηχούν οι καμπάνες των δύο πλησιέστερων ναών.
Τιμητικά στρατιωτικά αγήματα θα υποδεχθούν την πομπή και το φέρετρο θα εισέλθει στο παρεκκλήσι στις 3.53.
Θα τοποθετηθεί σε υπερυψωμένο βάθρο και 800 παριστάμενοι θα παρακολουθήσουν μια σύντομη εξόδιο ακολουθία πρωτοστατούντος του Ηγουμένου του Ουίνδσορ, με τη συνοδεία της χορωδίας του παρεκκλησιού.
Πριν την ολοκλήρωση της τελετής με τον τελευταίο ύμνο, το Αυτοκρατορικό Στέμμα, η βασιλική σφαίρα και το βασιλικο σκήπτρο θα αφαιρεθούν από το φέρετρο όπου έχουν εναποτεθεί από την Τετάρτη και θα τοποθετηθούν στην Αγία Τράπεζα από τον Ηγούμενο του Ουίνδσορ.
Με το τέλος του θρησκευτικού ύμνου ο βασιλιάς Κάρολος θα εναποθέσει πάνω στο φέρετρο το λάβαρο του Λόχου της Βασίλισσας, ενώ ο Λόρδος Αρχιθαλαμηπόλος, ο προϊστάμενος του προσωπικού του βασιλικού οίκου, θα σπάσει τη ράβδο που συμβολίζει το ρόλο του και θα την τοποθετήσει πάνω στο φέρετρο.
Καθώς το βάθρο με το φέρετρο θα υποχωρεί στην υπόγεια βασιλική κρύπτη, ο Ηγούμενος του Ουίνδσορ θα κλείσει τη λειτουργία με ψαλμό και το εγκώμιο, ενώ αμέσως μετά ο αρμόδιος βασιλικός αξιωματούχος, ο ανώτερος κήρυκας του Παλατιού, θα απευθύνει την τελική προσφώνηση στη βασίλισσα αναφέροντας όλους τους τίτλους της.
Ο βασιλικός αυλητής θα παίξει ένα μοιρολόγι ενώ βηματίζει, ο Αρχιεπίσκοπος του Καντερμπέρι θα ευλογήσει τους παριστάμενους και στο τέλος όλοι θα αναφωνήσουν από God Save the King.
Στη βασιλική κρύπτη όπου θα βρεθεί αρχικά το φέρετρο της Ελισάβετ περιμένει από τον Απρίλιο του 2021 και το φέρετρο του επί 73 χρόνια συζύγου της Δούκα του Εδιμβούργου Φίλιππου.
Τα δύο φέρετρα θα ενταφιαστούν μαζί αργότερα το βράδυ της Δευτέρας (7.30 τοπική) σε ιδιωτική τελετή στο παρακείμενο επιμνημόσυνο Παρεκκλήσι του Γεωργίου ΣΤ’.
Εκεί είναι θαμμένος ο ομώνυμος βασιλιάς και πατέρας της Ελισάβετ, η βασιλομήτωρ Ελισάβετ από το 2002 και επίσης από το 2002 οι στάχτες της αδερφής της Μαργαρίτας.
Αυτό το παρεκκλήσι κατασκευάστηκε το 1969 και τότε μετακινήθηκε εκεί το φέρετρο του βασιλιά Γεωργίου ΣΤ’ από τη βασιλική κρύπτη. Ο τάφος καλύπτεται από μεγάλη μαύρη πλάκα η οποία αναγράφει: George VI 1895-1952 και Elizabeth 1900-2002.
Το μεγαλύτερο Παρεκκλήσι του Αγίου Γεωργίου που θα τελεστεί η τελική ακολουθία χτίστηκε το 1348. Είναι ο ναός όπου έγινε ο γάμος του Χάρι και της Μέγκαν, αλλά και η κηδεία του πρίγκιπα Φίλιππου, η οποία συνοδεύεται στη μνήμη την Βρετανών από την εικόνα της Ελισάβετ να πενθεί μόνη λόγω των μέτρων της πανδημίας.
Στο Παρεκκλήσι του Αγίου Γεωργίου, όπου υπάρχουν έξι διαφορετικοί χώροι ταφής, είναι θαμμένοι δέκα βασιλείς (με χρονολογικά πρώτο τον Εδουάρδο Δ’ το 1483), επτά βασιλικές σύζυγοι, 28 πρίγκιπες, πριγκίπισσες, δούκες και δούκισσες. Η Ελισάβετ θα είναι η πρώτη γυναίκα μονάρχης που ενταφιάζεται εκεί.
