του Χρυσόστομου Τσούφη
Με όπλα το ρυθμό αναπτυξης, ο οποίος θα ξεπεράσει φέτος το 5% (έναντι αρχικής εκτίμησης 3,1% στον προϋπολογισμό), αλλά και των αυξημένων εσόδων εξαιτίας της ενεργειακής ακρίβειας, η κυβέρνηση υψώνει ασπίδα προστασίας για νοικοκυριά κι επιχειρήσεις με μέτρα προσωρινά άμεσης εφαρμογής και μόνιμα με ορίζοντας έναρξης το 2023, ύψους 5,5δισ ευρώ.
Σε αυτά δεν υπολογίζεται η συνέχιση της επιδότησης λογαριασμών ηλεκτρικού ρεύματος η οποία από τον Οκτώβριο αλλάζει καθώς διαμορφώνεται ένα νέος τρόπος που θα δίνει κίνητρα και αντικίνητρα στους πολίτες για να κάνουν εξοικονόμηση ενέργειας.
Μεταξύ των μη μόνιμων μέτρων ξεχωρίζει το επίδομα θέρμανσης αυξάνεται από τα 174 εκατ. ευρώ στα 300εκατ. ευρώ και διευρύνονται και τα εισοδηματικά κριτήρια, ώστε να επωφεληθούν περί τα 1,3 εκατ. νοικοκυριά.
Το επίδομα θα διπλασιάζεται για όσους φέτος καταναλώσουν για πρώτη φορά πετρέλαιο ή άλλη μορφή καυσίμου πλην φυσικού αερίου.
Μάλιστα το οικονομικό επιτελείο σχεδιάζει και θα ανακοινώσει σύντομα κι ένα μέτρο μείωσης για όλους της τιμής του πετρελαίου θέρμανσης στην αντλία.
Ο πρωθυπουργός ανακοίνωσε επιταγή ακρίβειας για 2,3 εκατ. χαμηλοσυνταξιούχους, ανασφάλιστους υπερήλικες, άτομα με αναπηρία και μακροχρόνια ανέργους ύψους 250 ευρώ που θα καταβληθεί τον Δεκέμβριο.
Οι δικαιούχοι του Ελάχιστου Εγγυημένου Εισοδήματος θα εισπράξουν μία ακόμη μηναία δόση και οι δικαιούχοι του επιδόματος παιδιών μιάμιση δόση.
Έως το τέλος του 2023 οι επιχειρήσεις -για κάθε σύμβαση μερικής απασχόλησης που μετρατρέπουν σε σύμβαση πλήρους απασχόλησης- θα απαλλάσσονται από το 40% των ασφαλιστικών εισφορών των συμβάσεων αυτών. Ενώ οι επιτηδευματίες και οι μικρές επιχειρήσεις που σχεδιάζουν νέες προσλήψεις -υπό την προϋπόθεση ότι αυξάνουν τον μέσο ετήσιο αριθμό πλήρους απασχόλησης- δεν θα πληρώνουν τέλος επιτηδεύματος για το έτος.
Τα μη μόνιμα μέτρα συμπληρώνουν η αύξηση του φοιτητικού επιδόματος στέγασης στα 1.500 ευρώ και στις 2. 000 ευρώ στις περιπτώσεις συγκατοίκησης φοιτητών, η επιδότηση με 150 εκατ. ευρώ σε αγρότες και κτηνοτρόφους, η αύξηση κατά 200.000 των δικαιούχων του προγράμματος Ανακυκλώνω-Αλλάζω συσκευή και των δικαιούχων του προγράμματος Τουρισμός για όλους καθώς και την κάλυψη μισθολογικών αιτημάτων των ενόπλων δυνάμεων.
Στα μόνιμα μέτρα ξεχωρίζουν η αύξηση των συντάξεων μετά από 12 χρόνια με το ύψος της αύξησης να ξεπερνά το 6%, η κατάργηση της εισφοράς αλληλλεγγύης και για τους δημοσίους υπαλλήλους και τους συνταξιούχους η μονιμοποιήση των μειωμένων ασφαλιστικών εισφορών ενώ από την Πρωτομαγιά του 2023 θα ισχύει ο νέος αυξημένος κατώτατος μισθός.
Ο μειωμένος ΦΠΑ 13% σε μεταφορές, τουρισμό και πολιτισμό διατηρείται μέχρι τον Ιούνιο του 2023 και παραμένει σε αναστολή ως το τέλος του 2024 ο ΦΠΑ στις νεόδμητες οικοδομές. Αυξάνονται οι αποδοχές των γιατρών του ΕΣΥ κατά 10% μ.ο κι αρχίζει η αναμόρφωση του μισθολογίου των δημοσίων υπαλλήλων που θα ισχύσει από το 2024.
Τα μέτρα ολοκληρώνονται με την επέκταση του επιδόματος μητρότητας στους 9 μήνες, την αναμόρφωση της κεφαλαιαγοράς και την αύξηση της επιδότησης στους ΟΤΑ κατά 120εκατ€ ετησίως.
Ειδική αναφορά έκανε ο πρωθυπουργός στο ολοκληρωμένο πρόγραμμα στέγασης της κυβέρνησης για 100.000 πολίτες , ύψους 1,8δισ. ευρώ. Οι ωφελούμενοι μέσω ενός πλέγματος δράσεων – όπως νέες φοιτητικές εστίες, ειδικό πρόγραμμα δανείων, επιδοτήσεις για ανακαίνιση παλαιών και κλειστών οικιών, κοινωνική αντιπαροχή για δημόσια κτίρια και οικοπεδα – θα μπορούν να νοικιάζουν ή και να αγοράζουν σπίτι σε πολύ μικρότερο κόστος.
Αναλυτικά, ο πρωθυπουργός ανακοίνωσε:
Άμεσα μέτρα
1ον. Τον Δεκέμβριο, 2.300.000 πιο ευάλωτοι συμπολίτες μας θα στηριχτούν και πάλι. Η ενίσχυση θα είναι 250 ευρώ και θα αφορά χαμηλοσυνταξιούχους, ανασφάλιστους υπερήλικες, άτομα με αναπηρία και μακροχρόνια ανέργους. Ενώ οι δικαιούχοι του Ελάχιστου Εγγυημένου Εισοδήματος θα εισπράξουν μία ακόμη μηναία δόση και οι δικαιούχοι του επιδόματος παιδιών μιάμιση δόση.
2ον. Αυξάνεται αμέσως το φοιτητικό επίδομα στέγασης από τα 1.000 στα 1.500 ευρώ. Θα διευκολυνθεί έτσι η καθημερινότητα δεκάδων χιλιάδων φοιτητών και σπουδαστών στις πόλεις όπου φοιτούν.
Επιπλέον, για τους δικαιούχους φοιτητές που αποφασίζουν να συγκατοικήσουν στην ίδια μισθωμένη κατοικία, το επίδομα αυξάνεται στα 2.000 ευρώ ανά άτομο.
3ον. Το επίδομα θέρμανσης, πέρυσι είχε αυξηθεί από τα 84 εκατομμύρια και είχε πάει στα 174 εκατομμύρια. Σήμερα θα φτάσει τα 300 εκατομμύρια. Τα κριτήρια διευρύνονται, ώστε να ανακουφιστούν περίπου 1,3 εκ. νοικοκυριά.
Την ίδια στιγμή, για όσους δικαιούχους καταναλώσουν για πρώτη φορά φέτος πετρέλαιο ή άλλες μορφές καυσίμου, πλην φυσικού αερίου, το επίδομα θα διπλασιάζεται. Ένα ισχυρό κίνητρο για την αντικατάσταση του ηλεκτρισμού ή του φυσικού αερίου με άλλες μορφές θέρμανσης, τονίζω, όπου αυτό μπορεί να είναι εφικτό. Ενώ μελετούμε και θα είμαστε έτοιμοι να ανακοινώσουμε σύντομα, και μία ειδική παρέμβαση που θα μειώνει το κόστος του πετρελαίου θέρμανσης στην αντλία για όλους τους Έλληνες καταναλωτές.
4ον. Για τον πρωτογενή τομέα, για τους αγρότες μας και τους κτηνοτρόφους μας. Θα καταβληθεί επιδότηση στους αγρότες 60 εκ. ευρώ ως άμυνα στο κόστος των λιπασμάτων. Και 50.000 κτηνοτρόφοι θα λάβουν 89 εκ. για να αντιμετωπίσουν αυξημένες τιμές στις ζωοτροφές.
5ον. Οι δικαιούχοι του εξαιρετικά πετυχημένου προγράμματος «Ανακυκλώνω – Αλλάζω συσκευή» αυξάνονται, στο εξής, κατά 200.000. Θα διαθέσουμε 140 εκ. ευρώ γι’ αυτό από το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων.
Ακόμα πιο σημαντικό, εξασφαλίζουμε τον αναγκαίο χώρο στο δίκτυο ώστε να μπορεί να δέχεται πια ρεύμα προς κατανάλωση από μεμονωμένους παραγωγούς. Θα χρηματοδοτήσουμε 250.000 μικρά φωτοβολταϊκά σε στέγες κατοικιών, σε επιχειρήσεις, σε αγροτικές εκμεταλλεύσεις, που θα καταναλώνουν δωρεάν τη δική τους ενέργεια. Το πρόγραμμα αυτό σύντομα θα ανακοινωθεί από τα Υπουργεία Ενέργειας και Ανάπτυξης.
6ον. Μετά την εξαιρετικά επιτυχημένη τουριστική σεζόν του καλοκαιριού, θέλουμε να δώσουμε πρόσθετα κίνητρα για την επέκταση της τουριστικής περιόδου, κυρίως μέσα από τη διεύρυνση του προγράμματος «Τουρισμός για Όλους», ώστε να καλύψει ακόμη 200.000 νέους δικαιούχους. Να μην αισθάνονται συμπολίτες μας ότι λόγω της οικονομικής κρίσης δεν μπόρεσαν να πάνε φέτος διακοπές.
Προκειμένου να επεκταθεί η τουριστική περίοδος και τον χειμώνα, θα εγκρίνουμε πρόσθετα κονδύλια. Θα διατεθούν ώστε η Ελλάδα να διαφημιστεί από κοινού με τον ΕΟΤ, με αεροπορικές εταιρείες, με tour operators, για το διάστημα έως τον Μάρτιο του 2023.
7ον. Διευθετούνται αμέσως μια σειρά -όχι όλα, αλλά μία σειρά- από αιτήματα των Ενόπλων Δυνάμεων: η μισθολογική εξέλιξη Εθελοντών Μακράς Διάρκειας και Οπλιτών Βραχείας Ανακατάταξης. H επέκταση της Μάχιμης 5ετίας και η νυχτερινή αποζημίωση. Ενώ θεσπίζεται πρόσθετη αμοιβή στα πληρώματα των πολεμικών πλοίων που βρίσκονται σε αποστολή.
8ον. Για να δημιουργηθούν περισσότερες μόνιμες θέσεις εργασίας, από αύριο και έως τέλη του 2023 όσες επιχειρήσεις μετατρέψουν σε μόνιμες τις συμβάσεις μερικής απασχόλησης των εργαζομένων τους, θα απαλλάσσονται από το 40% των ασφαλιστικών εισφορών αυτών των εργαζόμενων.
Και κάτι για τους επιτηδευματίες και τις μικρές επιχειρήσεις που σχεδιάζουν κάποια νέα πρόσληψη: στο εξής υπό μία προϋπόθεση: αν αυξάνουν το μέσο ετήσιο αριθμό υπαλλήλων πλήρους απασχόλησης, δεν θα πληρώνουν τέλος επιτηδεύματος εκείνο το έτος.
Μόνιμα μέτρα από τον Ιανουάριο του 2023:
Μονιμοποιείται η μείωση κατά 3 μονάδες των ασφαλιστικών εισφορών. Μέτρο που αυξάνει το διαθέσιμο εισόδημα 2.200.000 εργαζομένων, μειώνοντας ταυτόχρονα και το μισθολογικό βάρος για τις επιχειρήσεις.
Καταργείται για πάντα και για όλους -δημοσίους και ιδιωτικούς υπαλλήλους και συνταξιούχους- η Ειδική Εισφορά Αλληλεγγύης. Ένα βάρος των μνημονίων παίρνει τέλος και ανακουφίζονται σχεδόν 3.000.000 φορολογούμενοι.
Στο Δημόσιο, μαζί με την κατάργηση της Εισφοράς Αλληλεγγύης και τη θέσπιση για πρώτη φορά Κινήτρων Επίτευξης Στόχων, παίρνει τέλος και η μη ανταποδοτική Εισφορά υπέρ του πρώην Ταμείου Πρόνοιας Υπαλλήλων. Μία ακόμη ελάφρυνση.
Πρακτικά, ένας τμηματάρχης του Δημοσίου ωφελείται ετησίως κατά 364 ευρώ. Ένας απλός υπάλληλος, νεοπροσληφθείς, κατά 109 ευρώ. Ένας διευθυντής κατά 591 ευρώ. Και ένας γενικός διευθυντής κατά 1.125 ευρώ.
Ύστερα από πολλά χρόνια αυξάνονται οι συντάξεις 1.500.000 συνταξιούχων με χαμηλή ή μηδενική προσωπική διαφορά. Το ύψος της αύξησης θα προκύπτει κατά 50% από την αύξηση του ΑΕΠ και κατά 50% από τη μεταβολή στον Δείκτη Τιμών Καταναλωτή. Για φέτος υπολογίζεται ότι θα είναι πάνω από 6%.
Οι συνταξιούχοι που έχουν υψηλή προσωπική διαφορά θα δουν αύξηση στα εισοδήματά τους, όχι από την αύξηση των συντάξεων, η οποία θα περιορίσει το ύψος της προσωπικής διαφοράς, αλλά από την κατάργηση της Εισφοράς Αλληλεγγύης, καθώς μιλάμε κυρίως για συνταξιούχους με υψηλότερες συντάξεις.
Αναμορφώνεται από 1/1/2023 το Ειδικό Μισθολόγιο των 20.000 γιατρών του ΕΣΥ με αύξηση του βασικού μισθού και των επιδομάτων ευθύνης. Η αύξηση θα είναι μεσοσταθμικά περίπου 10% επί του συνόλου των αποδοχών τους.
Ξεκινά, όμως, και η αναμόρφωση του Μισθολογίου σχεδόν 600.000 Δημοσίων Υπαλλήλων. Με έμφαση στους χαμηλόμισθους αλλά και τη στήριξη όσων κατέχουν θέσεις ευθύνης. Και με στόχο την εφαρμογή του από 1/1/2024.
Για τη στήριξη της οικογένειας, την αντιμετώπιση του δημογραφικού, αλλά και την αποκατάσταση της δικαιοσύνης στις νέες μητέρες, επεκτείνεται αμέσως το επίδομα μητρότητας στον ιδιωτικό τομέα από τους 6 στους 9 μήνες.
Ο μειωμένος ΦΠΑ, στις συγκοινωνίες, στον καφέ και στα μη αλκοολούχα ποτά επεκτείνεται μέχρι τον Ιούνιο του 2023. Και το ίδιο θα ισχύσει στον Πολιτισμό και στον Τουρισμό, στα γυμναστήρια και στις σχολές χορού.
Σε αναστολή παραμένει, όμως, και ο ΦΠΑ 24% στις νέες οικοδομές μέχρι τα τέλη του 2024, ώστε να στηριχθεί ο οικοδομικός κλάδος.
Αναμορφώνεται το πλαίσιο λειτουργίας της ελληνικής Κεφαλαιαγοράς με σημαντικά επενδυτικά και φορολογικά κίνητρα.
Επίσης, από 1/1/2023, για τη βελτίωση της ποιότητας ζωής στις τοπικές κοινωνίες, οι Κεντρικοί Αυτοτελείς Πόροι της Αυτοδιοίκησης αυξάνονται κατά 120 εκ. ευρώ ετησίως. Χρήματα που θα μεταφραστούν σε έργα για όλους.
Τέλος, με τη νέα χρονιά ξεκινά και η διαδικασία για την νέα αναπροσαρμογή του κατώτατου μισθού, όπως το κάναμε δύο φορές μέχρι σήμερα. Σκοπός μας είναι να τεθεί σε εφαρμογή την 1η Μαΐου του 2023.
Το σχέδιο για τη στέγαση νέων και ζευγαριών
Ο πρωθυπουργός τόνισε ότι δρομολογείται ένα πρόγραμμα ύψους 1,8 δισ. ευρώ, που θα απευθύνεται σε πάνω από 100.000 ωφελούμενους με μία σειρά από πρωτοβουλίες, ώστε για να αποκτήσουν ή να μισθώσουν φθηνότερο σπίτι.
Οι δράσεις αυτές ξεκινούν από τον επόμενο μήνα, ενώ εκείνες που προϋποθέτουν νέες κατασκευές θα αναπτύσσονται σταδιακά.
Συγκεκριμένα:
Ξεκινά αμέσως η ανέγερση 8.150 θέσεων σε πέντε σύγχρονες Φοιτητικές Εστίες στα Πανεπιστήμια Κρήτης, Θεσσαλίας, Δυτικής Μακεδονίας, Θράκης και Δυτικής Αττικής. Οι χώροι έχουν ήδη καθοριστεί και τα έργα θα γίνουν με ΣΔΙΤ.
Εγκαινιάζεται ένα ειδικό πρόγραμμα δανείων καταρχάς ύψους 500 εκ. ευρώ, με συγχρηματοδότηση 375 εκ. από το κράτος και 125 εκ. από τις τράπεζες. Ποιος είναι ο σκοπός μας; Να εξασφαλίσουμε πάρα πολύ χαμηλό, σχεδόν μηδενικό επιτόκιο, για την αγορά πρώτης κατοικίας από χιλιάδες συμπολίτες μας μέχρι 39 ετών, σε περιοχές με πιο παλαιά κτίρια.
Πρακτικά, ένα ζευγάρι, με ελάχιστη συμμετοχή, θα αγοράζει ένα σπίτι αξίας 100.000 ευρώ με μηνιαίες δόσεις 275 ευρώ. Ποσό, δηλαδή, πολύ μικρότερο από το ενοίκιο που θα έδινε.
Ακριβώς για να αυξηθεί η ιδιοκατοίκηση και να ανακαινιστούν τα παλαιότερα σπίτια, δημιουργούμε, ακόμη, ένα στοχευμένο «Εξοικονομώ και Ανακαινίζω» για 20.000 νέους. Κάθε δικαιούχος θα λαμβάνει έως και 20.000 ευρώ για ενεργειακές παρεμβάσεις στο ακίνητό του, μαζί με πρόσθετη ενίσχυση 3.000 ευρώ και χαμηλότοκο δάνειο έως 7.000 ευρώ.
Ταυτόχρονα, ως κίνητρο σε τουλάχιστον 10.000 ιδιοκτήτες κλειστών ακινήτων, θα δοθεί κρατική επιδότηση μέχρι 10.000 ευρώ για να τα ανακαινίσουν. Με την υποχρέωση, όμως, να τα ενοικιάσουν σε μακροχρόνιες μισθώσεις. Η πολιτεία έτσι καλύπτει έως και το 40% του κόστους ανακαίνισης κάθε κλειστού διαμερίσματος.
Θεσμοθετείται επίσης για τα δημόσια οικόπεδα και κτίρια, η «κοινωνική αντιπαροχή»: το κράτος θα προσφέρει αδρανή περιουσιακά του στοιχεία σε ιδιώτες κατασκευαστές και εκείνοι, με έξοδά τους, θα χτίζουν σύγχρονες κατοικίες. Οι μισές θα ενοικιάζονται με χαμηλό ενοίκιο σε νέους μισθωτές, ενώ οι υπόλοιποι χώροι θα αξιοποιούνται εμπορικά από τους ιδιώτες.
Επίσης, προκειμένου να αυξηθούν τα διαθέσιμα ακίνητα για τους Έλληνες, αυξάνεται το όριο της επένδυσης για τη χορήγηση άδειας Golden VISA από 250.000 στα 500.000 ευρώ.
Απ’ τον Δεκέμβριο ξεκινά το Πρόγραμμα «Εστία 2». Σύμφωνα με αυτό, το Δημόσιο θα μισθώσει, σε πρώτη φάση, 1.000 ιδιωτικά ακίνητα. Για να τα διαθέσει, στη συνέχεια, με διαδικασίες-εξπρές και πολύ χαμηλό μίσθωμα σε ευάλωτα νοικοκυριά.
