Η παραχώρηση του «πλεονάζοντος εξοπλιστικού υλικού» από τις ΗΠΑ και οι σκέψεις για την ενίσχυση του Πολεμικού Ναυτικού.
Ενα κεφάλαιο που δεν έχει κλείσει παραμένει το εξοπλιστικό πρόγραμμα της χώρας, το οποίο περνάει και από τον Πρωθυπουργό. Πληροφορίες του «Βήματος» αναφέρουν ότι ήδη το Μέγαρο Μαξίμου έχει ζητήσει από το Πεντάγωνο λίστα με τις ανάγκες και προτεραιότητες που έχουν καταγράψει τα επιτελεία προκειμένου να εκτιμηθεί τόσο το κόστος όσο και πώς θα καταστεί δυνατό να προχωρήσουν οι προμήθειες σε μια περίοδο που όπως τονίζουν αρμόδιοι παράγοντες οι οικονομικές δυνατότητες δεν είναι απεριόριστες.
Τα μεταχειρισμένα που θα δώσουν οι ΗΠΑ
Σε αυτό το πλαίσιο η στρατηγική συνεργασία με τις ΗΠΑ, οι παραχωρήσεις και οι διευκολύνσεις που έχουν δοθεί, αλλά και ο συνεχώς αυξανόμενος ρόλος της Ελλάδας στην περιοχή, γίνονται η βάση για ένα «μεγάλο πακέτο», σύμφωνα με ανώτατες κυβερνητικές πηγές, στον τομέα της Αμυνας που εξακολουθεί να βρίσκεται υπό διαμόρφωση και αναμένεται να γίνει γνωστό τον Οκτώβριο. Ενώ η υλοποίησή του θα ξεκινήσει από την άνοιξη του 2024, εφόσον υπάρξει τελική συμφωνία, αφού τότε αναμένεται οι ΗΠΑ να αποδεσμεύσουν Πλεονάζον Αμυντικό Υλικό, με φόντο και την κατάσταση στην Ουκρανία.
Στις συζητήσεις που φέρονται να έχουν ήδη ξεκινήσει, όπως δήλωσε και ο Κυριάκος Μητσοτάκης (ΣΚΑΪ), η Ελλάδα συζητά την παραχώρηση «Πλεονάζοντος Αμυντικού Υλικού» (EDA) από τις ΗΠΑ. Δηλαδή μεταχειρισμένα συστήματα που παραχωρούνται είτε δωρεάν είτε σε μειωμένη τιμή. Με το όποιο κόστος συντήρησης να βαραίνει τη χώρα που θα το παραλάβει. Στο «πακέτο» που θα αποδεσμευτεί για την Ελλάδα θεωρείται βέβαιο ότι θα περιλαμβάνονται δύο μεταχειρισμένα αεροσκάφη C-130, συστήματα για τον Στρατό Ξηράς, ενώ ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχουν οι συζητήσεις που φέρονται να έχουν ανοίξει και όσον αφορά τον σχεδιασμό για το Πολεμικό Ναυτικό.
Τα πλοία υπό σκέψη, τα υπέρ και τα κατά
Οι ΗΠΑ αναμένεται να αποσύρουν διάφορους τύπους πλοίων τα επόμενα δυο χρόνια. Μεταξύ αυτών και τα LCS που ωστόσο είχαν απορριφθεί από το Πολεμικό Ναυτικό ως φρεγάτες, καθώς είχαν μεγάλη κατανάλωση καυσίμων, πρόβλημα στον μειωτήρα, μικρούς χώρους ενδιαίτησης και δεν διέθεταν ενσωματωμένο σόναρ. Οπως υποστηρίζουν αμερικανικές πηγές, το πρόβλημα του μειωτήρα έχει λυθεί, ενώ τα πλοία επιχειρούν και έχουν εκτελέσει αποστολές σε Μεσόγειο, Περσικό Κόλπο και Βόρεια Θάλασσα. Ανέφεραν δε ότι η ταχύτητα και ο διαθέσιμος χώρος για προσθήκη συστημάτων ενδεχομένως να ενδιαφέρουν την Ελλάδα, αφού με μικρό κόστος και σε σύντομο χρόνο θα μπορούσαν να αναλάβουν ένα ευρύ φάσμα αποστολών (Ηλεκτρονικό Πόλεμο για ασύμμετρες απειλές, εναντίον στόχων επιφάνειας, συνεργατικές ανθυποβρυχιακές αποστολές) καλύπτοντας κενά που έχει το Πολεμικό Ναυτικό.
Στην υπό εξέταση λίστα μπαίνουν ενδεχομένως και τα Ticonderoga, κάποια εκ των οποίων είχαν αναβαθμιστεί πρόσφατα. Πλοία που για τους υποστηρικτές τους ως λύσης δύνανται να φέρουν μεγάλη ισχύ πυρός στο ΠΝ και κάλυψη μεγάλης περιοχής εναντίον συμβατικών και ασύμμετρων απειλών. Με 122 κελιά (έως και 4 πύραυλοι σε κάθε κελί ανάλογα με τον τύπο), πανίσχυρο ραντάρ και το σύστημα μάχης του αμερικανικού Ναυτικού, παρά την ηλικία τους θα μπορούσαν να συμβάλουν στις δυνατότητες του ΠΝ για προβολή ισχύος και άμυνα περιοχής.
Στα αρνητικά που για τους επικριτές της επιλογής αυτής καθιστούν τα πλοία απαγορευτικά είναι ο μεγάλος αριθμός προσωπικού, η υπερβολικά μεγάλη κατανάλωση καυσίμων, αλλά και η ηλικία των συγκεκριμένων πλοίων. Το αν θα μπορούσαν να αποτελέσουν προστιθέμενη αξία τόσο εθνικά όσο και σε ΝΑΤΟϊκό επίπεδο μένει να αξιολογηθεί.
Αρμόδιες πηγές τόνιζαν πως η Αθήνα θα εξετάσει όλες τις επιλογές, υποστηρίζοντας ότι σημασία εν τέλει σε όλα τα προγράμματα εξοπλιστικών είναι τα όπλα που θα δώσουν μαζί με την κάθε πλατφόρμα και το τελικό κόστος. Το όποιο πακέτο θα πρέπει να αξιολογηθεί από το Πολεμικό Ναυτικό, να εξετασθεί το υλικό από τους εμπειρογνώμονες. Και να αποφασιστεί εάν είναι τελικά κατάλληλο για τις ανάγκες που έχει καταγράψει το Επιτελείο.
Ανώτατες πηγές του ΓΕΕΘΑ και του ΓΕΝ σημείωναν στο «Βήμα» ότι μέχρι στιγμής δεν έχει γίνει καμία αυτοψία ούτε έχει κατατεθεί κανένα επικαιροποιημένο αίτημα από την πλευρά του Πολεμικού Ναυτικού στις ΗΠΑ, επιβεβαιώνοντας ωστόσο ότι πάντα εξετάζεται η λύση των μεταχειρισμένων πλοίων για την άμεση κάλυψη των υφιστάμενων αναγκών.
Οι δυνατότητες των Ναυπηγείων Ελευσίνας
Πληροφορίες του «Βήματος» σημειώνουν ότι το αίτημα προς τις ΗΠΑ μπορεί να αφορά τέσσερα ή έξι πλοία. Ενα αίτημα-πρόταση που θα συνδεθεί πιθανότατα και με τα Ναυπηγεία Ελευσίνας, που αρχίζουν και ενεργοποιούνται ξανά με αμερικανικά κεφαλαία καθώς και δυνητικές συνεργασίες και σύμφωνα με τις ίδιες πηγές θα μπορούσε να αποτελέσει κομμάτι μιας ευρύτερης στρατηγικής συνεργασίας σε διάφορους τομείς τεχνολογίας και παραγωγής ως δέλεαρ.
Κρίσιμο ερώτημα αν αυτό θα σημαίνει ακύρωση του προγράμματος των κορβετών που παραμένει σε εκκρεμότητα, με κατατεθειμένες τόσο τη γαλλική όσο και την ιταλική πρόταση, ή αν θα είναι συνδυαστικό. Και τι συνέπειες θα έχει η κάθε επιλογή. Επίσης αν θα προχωρήσει η επιλογή για την απόκτηση της τέταρτης φρεγάτας Belh@arra.
Το φθινόπωρο αναμένεται η LoA (απαντητική επιστολή) στο αίτημα της αεροπορίας στρατού για τα ελικόπτερα Black Hawk. Εν αναμονή και των LoA για τα F-35 καθώς και για την αγορά έξι νέων και την παραχώρηση δύο μεταχειρισμένων (όπως προαναφέρθηκε) C-130, ενώ στο κάδρο των προμηθειών πλεονάζοντος αμυντικού υλικού από τις ΗΠΑ βρίσκονται και τα Τεθωρακισμένα Οχήματα Μάχης Bradley, καθώς και αντιαεροπορικά συστήματα. Ερώτημα παραμένει το κατά πόσο F-35, Black Hawk και C-130 μπορούν να ενταχθούν σε πρόγραμμα χρηματοδότησης των ΗΠΑ (FMF) και με ποια μορφή.
Αρμόδιες πηγές συνέδεαν τις ανακοινώσεις για την Αθήνα και με τις ισορροπίες ΗΠΑ – Τουρκίας, καθώς η Αγκυρα το φθινόπωρο θα πρέπει να προχωρήσει στην έγκριση της ένταξης της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ από τη Μεγάλη Εθνοσυνέλευση και να λάβει τις δικές της απαντήσεις σχετικά με τα F-16.
