Ενα θερμό καλοκαίρι μάς επιφύλασσε το 2023 με τη Νότια Ευρώπη να παρακολουθεί τον υδράργυρο να ανεβαίνει σε επίπεδα άνευ προηγουμένου. Μόλις την περασμένη Τρίτη ο Παγκόσμιος Μετεωρολογικός Οργανισμός, υπηρεσία του ΟΗΕ, ανακοίνωσε ότι επαλήθευσε και επιβεβαίωσε το ρεκόρ των 48,8 βαθμών Κελσίου που είχε καταγραφεί στη Σικελία το 2021 και θεωρείται πλέον η υψηλότερη θερμοκρασία στην ηπειρωτική Ευρώπη.
Οι ειδικοί εντούτοις προειδοποιούν πως το ρεκόρ αυτό, πιθανώς και να… πέσει από το νέο κύμα καύσωνα που επελαύνει και στη χώρα μας. Το ένθετο «Υγεία» υπό τις εξελίξεις αναλύει βήμα προς βήμα τις οδηγίες του Εθνικού Οργανισμού Δημόσιας Υγείας (ΕΟΔΥ) για την προφύλαξη από τον καύσωνα. Το τρίπτυχο των επιστημόνων είναι: «Παραμείνετε δροσεροί – Παραμείνετε ενυδατωμένοι – Παραμείνετε ενημερωμένοι».
Μείνετε δροσεροί
• Φοράτε κατάλληλα ρούχα. Επιλέξτε ελαφριά, ανοιχτόχρωμα, φαρδιά ρούχα.
• Παραμείνετε δροσεροί σε εσωτερικούς χώρους. Παραμείνετε σε κλιματιζόμενα μέρη/χώρους όσο το δυνατόν περισσότερο. Εάν το σπίτι σας δεν έχει κλιματισμό, πηγαίνετε σε έναν δημόσιο χώρο που διαθέτει κλιματισμό, καθώς ακόμη και λίγες ώρες παραμονής σε δροσερό περιβάλλον μπορούν να βοηθήσουν το σώμα σας να παραμείνει πιο δροσερό όταν επιστρέφετε στη ζέστη.
• Οι ηλεκτρικοί ανεμιστήρες είναι δυνατόν να παρέχουν άνεση, αλλά όταν η θερμοκρασία είναι πολύ υψηλή δεν είναι ικανοί να αποτρέψουν τις αρνητικές επιπτώσεις της υπέρμετρης ζέστης στην υγεία. Ενα δροσερό ντους ή μπάνιο ή η μετακίνηση σε ένα κλιματιζόμενο μέρος αποτελούν πολύ καλύτερους τρόπους για να δροσιστείτε.
• Χρησιμοποιήστε λιγότερο τις ηλεκτρικές συσκευές που εκπέμπουν θερμότητα, όπως ο φούρνος ή η κουζίνα.
• Προγραμματίστε προσεκτικά τις εξωτερικές σας δραστηριότητες σε ώρες της ημέρας με χαμηλότερη θερμοκρασία, όπως νωρίς το πρωί ή αργά το απόγευμα. Εάν κάτι τέτοιο δεν είναι εφικτό, προσπαθήστε να ξεκουράζεστε συχνά σε σκιερά σημεία, ώστε το σώμα σας να έχει την ευκαιρία να ανακάμψει.
• Μειώστε την άσκηση κατά τη διάρκεια της ζέστης. Εάν δεν είστε συνηθισμένοι να εργάζεστε ή να ασκείστε σε ζεστό περιβάλλον, ξεκινήστε αργά και ανεβάστε τον ρυθμό σταδιακά. Εάν η σωματική προσπάθεια στη ζέστη κάνει την καρδιά σας να χτυπά δυνατά και σας προξενεί λαχάνιασμα, σταματήστε κάθε σωματική δραστηριότητα.
• Φοράτε αντηλιακό με ικανοποιητικό δείκτη προστασίας 30 λεπτά πριν βγείτε έξω. Κάντε χρήση καπέλου με φαρδύ γείσο και φορέστε γυαλιά ηλίου.
• Μην αφήνετε ποτέ βρέφη, παιδιά ή κατοικίδια σε σταθμευμένο αυτοκίνητο, καθώς τα αυτοκίνητα αναπτύσσουν γρήγορα επικίνδυνα υψηλές θερμοκρασίες στο εσωτερικό τους και τα παιδιά κινδυνεύουν ιδιαίτερα να υποστούν θερμοπληξία, ακόμα κι αν τα παράθυρα είναι ανοιχτά.
• Αποφύγετε τα ζεστά και βαριά γεύματα, καθώς προσθέτουν θερμότητα στο σώμα σας.
Παραμείνετε ενυδατωμένοι
• Πίνετε άφθονα υγρά, ανεξάρτητα από το πόσο δραστήριοι είστε. Μην περιμένετε μέχρι να διψάσετε για να πιείτε υγρά.
• Προειδοποίηση: Εάν ο γιατρός σας σάς έχει περιορίσει την ποσότητα των υγρών που πίνετε ή σας έχει δώσει αγωγή με χάπια νερού, συμβουλευτείτε τον ως προς την ποσότητα όταν ο καιρός είναι ζεστός.
• Μείνετε μακριά από πολύ ζαχαρούχα ή αλκοολούχα ποτά, καθώς αυτά προκαλούν απώλεια σωματικών υγρών.
• Αναπληρώστε το αλάτι και τα μέταλλα, καθώς αυτά αποβάλλονται από το σώμα με την έντονη εφίδρωση και θα πρέπει να αναπληρώνονται. Ενα αθλητικό ποτό μπορεί να αναπληρώσει το αλάτι και τα μέταλλα που απομακρύνθηκαν με την εφίδρωση. Εάν ακολουθείτε δίαιτα χαμηλή σε αλάτι, έχετε διαβήτη, υψηλή αρτηριακή πίεση ή άλλες χρόνιες παθήσεις, μιλήστε με τον γιατρό σας πριν πιείτε κάποιο αθλητικό ρόφημα ή άλλο σκεύασμα υψηλής περιεκτικότητας σε αλάτι.
Παραμείνετε ενημερωμένοι
• Παρακολουθείτε τις ειδήσεις για ειδοποιήσεις σχετικά με επερχόμενη ακραία ζέστη και συμβουλές ασφαλείας, καθώς και για πληροφορίες σχετικά με τυχόν κλιματιζόμενους χώρους στην περιοχή σας.
• Φροντίστε ιδιαίτερα τα άτομα υψηλού κινδύνου: Παρόλο που οποιοσδήποτε κινδυνεύει από τις επιπτώσεις της ζέστης στην υγεία του, μερικοί άνθρωποι διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο από άλλους:
• Βρέφη και μικρά παιδιά
• Ατομα ηλικίας 65 ετών και άνω
• Ατομα που είναι υπέρβαρα
• Ατομα που υπερβάλλουν σωματικής προσπάθειας κατά τη διάρκεια της εργασίας ή της άσκησης
• Ασθενείς, ειδικά με καρδιακές παθήσεις ή υψηλή αρτηριακή πίεση, ή άτομα που λαμβάνουν ορισμένα φάρμακα, όπως αυτά για την κατάθλιψη, την αϋπνία ή την κακή κυκλοφορία
• Επισκεφθείτε ενηλίκους που διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο τουλάχιστον δύο φορές την ημέρα και παρακολουθήστε τους στενά για σημάδια θερμικής εξάντλησης ή θερμοπληξίας. Τα βρέφη και τα μικρά παιδιά χρειάζονται, φυσικά, πολύ πιο συχνή παρακολούθηση.
Ποια είναι τα συμπτώματα της θερμοπληξίας και της θερμικής εξάντλησης
Η θερμοπληξία είναι η υπερθέρμανση του σώματος, δηλαδή αύξηση της θερμοκρασίας του η οποία μπορεί να ανέβει σε υψηλά και επικίνδυνα επίπεδα. Πρόκειται για βαριά και επείγουσα κλινική κατάσταση που εμφανίζεται συνήθως σε περιόδους καύσωνα και προσβάλλει κυρίως ηλικιωμένα και εξασθενημένα άτομα.
Υπογραμμίζεται πως συμπτώματα της θερμοπληξίας μπορεί να μοιάζουν με αυτά της καρδιακής προσβολής ή του εγκεφαλικού επεισοδίου και είναι τα εξής:
• Υψηλή θερμοκρασία σώματος
• Ερεθισμένο, ερυθρό, ξηρό ή υγρό δέρμα
• Γρήγορος και δυνατός καρδιακός παλμός
• Πονοκέφαλος
• Ζάλη
• Ναυτία
• Σύγχυση
• Λιποθυμία
Στην περίπτωση αυτή οι ειδικοί δίνουν τις εξής συμβουλές:
• Καλέστε ασθενοφόρο
• Μετακινήστε το άτομο σε πιο δροσερό μέρος
• Εξασφαλίστε την πτώση της θερμοκρασίας του σώματος του ατόμου, παρέχοντάς του δροσερά ρούχα ή κάνοντάς του ένα δροσερό μπάνιο
• Μη δώσετε στο άτομο να πιει
Θερμική εξάντληση
Η θερμική εξάντληση είναι μία δυνητικά σοβαρή κατάσταση, που εκδηλώνεται λόγω της υπερβολικής έκθεσης στις υψηλές θερμοκρασίες και την σημαντική απώλεια υγρών και ηλεκτρολυτών μέσω της εφίδρωσης. Η άμεση και σωστή αντιμετώπισή της είναι ζωτικής σημασίας, διότι μπορεί να εξελιχθεί σε θερμοπληξία. Τα συμπτώματα είναι τα εξής:
• Εντονη εφίδρωση
• Κρύο, ωχρό και υγρό δέρμα
• Γρήγορος, ασθενής καρδιακός παλμός
• Ναυτία ή έμετος
• Μυϊκές κράμπες
• Κούραση ή αδυναμία
• Ζαλάδα
• Πονοκέφαλος
• Λιποθυμία
Εάν παρατηρήσετε ύποπτα συμπτώματα, οι επιστήμονες του ΕΟΔΥ συνιστούν:
• Μετακινηθείτε σε δροσερή τοποθεσία
• Χαλαρώστε τα ρούχα σας
• Εφαρμόστε δροσερά, υγρά ρούχα στο σώμα ή κάντε ένα δροσερό μπάνιο
• Πιείτε μερικές γουλιές νερό
Αναζητήστε αμέσως ιατρική βοήθεια σε περίπτωση που:
• Εχετε εμέτους
• Τα συμπτώματα επιδεινώνονται
• Τα συμπτώματα διαρκούν περισσότερο από μία ώρα
