Πιο συχνοί, πιο έντονοι και με μεγαλύτερη διάρκεια προβλέπονται οι καύσωνες στην Ελλάδα τα επόμενα πέντε χρόνια, όπως λέει o Διευθυντής Ερευνών του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών, Κώστας Λαγουβάρδος.
Όλα δείχνουν ότι η κλιματική αλλαγή έρχεται πιο γρήγορα απ’ ότι είχε αρχικά εκτιμηθεί βάσει των των κλιματικών μοντέλων.
Οι καύσωνες γίνονται όλο και πιο συχνοί, ενώ τα ακραία καιρικά φαινόμενα θα χαρακτηρίζονται από την αύξηση της θερμοκρασίας του αέρα και της επιφάνειας της θάλασσας.
Μάλιστα, τα μέχρι στιγμής στοιχεία δείχνουν ότι η εμφάνιση του φαινομένου Ελ Νίνιο θα φέρει ρεκόρ θερμοκρασιών, την ώρα που επιστήμονες δηλώνουν ότι «η κατάσταση είναι εκτός ελέγχου».
Στην πράξη, τουλάχιστον για την Ελλάδα, αυτό σημαίνει ότι θα επιδεινωθεί το θερμικό περιβάλλον και πως θα έχουμε περισσότερες δασικές πυρκαγιές.
Η αλλαγή του καιρού αναμένεται να φέρει σχεδόν άγνωστες για εμάς κλιματικές συνθήκες τα αμέσως επόμενα χρόνια, όπως αφόρητους καύσωνες, περιόδους ακραίας ξηρασίας, εποχές ασταμάτητων βροχοπτώσεων και πλημμυρικών φαινομένων.
«Έρχονται έντονοι και μεγάλης διάρκειας καύσωνες»
«Η μέγιστη θερμοκρασία στη χώρα μας τα τελευταία 30 χρόνια έχει ανέβει 1,5 βαθμό, κάτι το οποίο είναι εξαιρετικά σημαντικό. Έχουμε μεγαλύτερες περιόδους ξηρασίας και όταν βρέχει τα φαινόμενα είναι ιδιαίτερα έντονα» τονίζει στο CNN Greece ο μετεωρολόγος Κώστας Λαγουβάρδος, σημειώνοντας ότι οι καύσωνες πλέον έχουν μεγαλύτερη διάρκεια και εμφανίζονται νωρίτερα, ήδη από τον Μάιο και τον Ιούνιο.
«Μέσα στα επόμενα πέντε χρόνια οι καύσωνες θα είναι πιο συχνοί και πιο έντονοι. Ήδη αυξάνεται η διάρκειά τους, κάτι το οποίο θα συνεχιστεί και αυτό φυσικά είναι πολύ ανησυχητικό. Βέβαια είναι δύσκολο να φτάσουμε σε εξαιρετικά ακραίες θερμοκρασίες για τα δεδομένα της Ελλάδας, αν και οι θερμοκρασίες που θα έχουμε θα κυμαίνονται μεταξύ 43 και 45 βαθμών Κελσίου», προσθέτει.
«Θυμίζω ότι το 2021, είχαμε θερμοκρασίες που άγγιξαν τους 45-46 βαθμούς σε κάποιες περιοχές. Επίσης, στον μεγάλο καύσωνα του 2007, στην Αθήνα, είχαμε μέγιστη θερμοκρασία στους 44,8 – 45 βαθμούς Κελσίου. Έκτοτε αυτό το όριο δεν το περάσαμε ξανά, ωστόσο υπάρχει ένα σχετικό άγχος για τη συχνότητα της εμφάνισης των εν λόγω φαινομένων τα επόμενα χρόνια.
«Συναγερμός» για αύξηση θανάτων
Ο καύσωνας θα μας απασχολήσει πολύ, καθώς είναι το μεγαλύτερο περιβαλλοντικό πρόβλημα που θα αντιμετωπίσουμε λόγω της κλιματικής αλλαγής, σημειώνει ο κ. Λαγουβάρδος. «Όλοι οι καύσωνες έχουν δημιουργήσει αύξηση θνησιμότητας και ο καύσωνας που είναι τώρα σε εξέλιξη θα δημιουργήσει νέα αύξηση θανάτων. Γι’ αυτό και τόσες ημέρες επιμέναμε να παρθούν μέτρα, όπως η τηλεργασία, η αργία στο Δημόσιο κτλ. Οι καύσωνες προκαλούν τους περισσότερους θανάτους από οποιαδήποτε άλλη φυσική καταστροφή, τουλάχιστον στην Ευρώπη. Δεν είναι απαραίτητο μόνο να πεθάνει κάποιος από θερμοπληξία, αλλά όταν κανείς ανήκει στις ευπαθείς ομάδες μπορεί να επιβαρυνθεί η υγεία του και να καταλήξει λίγες ημέρες αργότερα», αναφέρει.
Σημειώνεται ότι μελέτη που δημοσιεύθηκε στο Nature Medicine, έδειξε ότι οι ακραίοι καύσωνες που έπληξαν την Ευρώπη το καλοκαίρι του 2022, προκάλεσαν περίπου 61.000 θανάτους. Επιπλέον, διαπιστώθηκε ότι οι μεσογειακές χώρες, όπως η Ελλάδα, η Ιταλία, η Πορτογαλία και η Ισπανία, είχαν τον μεγαλύτερο αριθμό θανάτων αναλογικά με τον πληθυσμό τους.
Υπενθυμίζεται επίσης, ότι ο καύσωνας του Ιουλίου του 1987 κατεγράφη ως ο φονικότερος στην Ελλάδα, με τον επίσημο απολογισμό να κάνει λόγο για 1.300 νεκρούς και ανεπίσημες καταγραφές για 1.500.
Πόσο επηρεάζεται η Ελλάδα – Τι πρέπει να κάνουμε
Το πρόβλημα της κλιματικής αλλαγής είναι παγκόσμιο, τονίζει ο κ. Λαγουβάρδος, σημειώνοντας πως η Ελλάδα θα επηρεαστεί έντονα από την κλιματική κρίση, όπως φυσικά και πολλές ακόμα χώρες. «Πρέπει να περιορίσουμε τις καύσεις ορυκτών καυσίμων, να πάμε περισσότερο σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, να έχουμε καλύτερες μονώσεις στα σπίτια μας και φυσικά να χρησιμοποιούμε λιγότερο τα Μέσα Μαζικής Μεταφοράς».
«Δεν κάνουμε πολλά πράγματα για τα έντονα φαινόμενα, όπως οι πυρκαγιές, οι πλημμύρες, οι καύσωνες κτλ. Υπάρχει μια δυσκολία της συνεργασίας των επιχειρησιακών φορέων με τους επιστημονικούς φορείς. Πρέπει με τα επιστημονικά μας εργαλεία να βοηθήσουμε την πολιτεία να είναι προετοιμασμένη απέναντι σε μια φυσική καταστροφή που σχετίζεται με τον καιρό και το κλίμα. Πρέπει να υπάρξει καλύτερη συνεργασία με την Πολιτική Προστασία, γιατί δυστυχώς σε πολλούς τομείς είμαστε πίσω», καταλήγει ο μετεωρολόγος.
Τι έδειξε πρόσφατη μελέτη του Meteo
Πρόσφατη μελέτη του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών/ meteo.gr, που δημοσιεύτηκε τον Φεβρουάριο 2023, έδειξε ότι η σχετιζόμενη αύξηση της θερμοκρασίας θα οδηγήσει σε σημαντικές αλλαγές στα οικοσυστήματα, επηρεάζοντας ιδιαίτερα την οικονομία και την κοινωνία.
Οι παρατεταμένες περίοδοι με πολύ υψηλές θερμοκρασίες, επηρεάζουν την θερμοφυσιολογία του ανθρώπου δημιουργώντας θερμικό στρες, το οποίο με τη σειρά του μπορεί να οδηγήσει ακόμα και σε πρόωρο θάνατο.
Βάσει της μελέτης, οι καύσωνες στην Ελλάδα τα τελευταία 70 χρόνια έχουν διπλασιαστεί, ενώ οι περιοχές που βιώνουν τουλάχιστον έναν καύσωνα ετησίως έχουν σχεδόν διπλασιαστεί από το 1990 και μετά.
Οι περιοχές στις οποίες έχει σημειωθεί η μεγαλύτερη αύξηση των επεισοδίων καύσωνα είναι το μεγαλύτερο μέρος της Μακεδονίας και της Θεσσαλίας, καθώς και τα δυτικά τμήματα της Ηπείρου και της Πελοποννήσου.
Η διάρκεια του καύσωνα κυμαίνεται από 3,7 έως 7,5 ημέρες κατά μέσο όρο, ενώ τις τελευταίες δύο δεκαετίες εντοπίστηκε μια ιδιαίτερα μεγάλη αύξηση στον αριθμό των καυσώνων που σημειώθηκαν τον μήνα Ιούνιο.
