Κάθε καλοκαίρι, στα νησιά του Ιουνίου, του Αργοσαρωνικού και του Αιγαίου – πχ στη Σαντορίνη – οι βόλτες με άμαξα ή με γαϊδουράκι είναι μέσα στις πρώτες προτιμήσεις των τουριστών, που συχνά «συμμετέχουν» εν αγνοία τους σε πιθανή κακοποίηση κάποιου ζώου.
Το περιστατικό με το άλογο που έπεσε νεκρό στο πεζοδρόμιο στην Κέρκυρα είναι μόνο η κορυφή του παγόβουνο συνεχούς κακοποίησης των ιπποειδών στην χώρα.
Ωστόσο, η ελληνική νομοθεσία , αν και με κενά όπως καταγγέλουν οι φιλοζωικές, προβλέπει όρπυς προστασίας των ιπποειδών, με σοβαρές συνέπειες για τους παραβάτες.
Τα άρθρα και οι εγκύκλιοι που αφορούν την προστασία των ιπποειδών, για να γνωρίζετε πότε ένα άλογο η γαϊδουράκι κακοποιείται από τον ιδιοκτήτη του, είναι τα παρακάτω:
ΝΟΜΟΣ ΥΠ’ ΑΡΙΘΜ. 4830/2021
ΦΕΚ 169/Α/18-9-2021
Άρθρο 2
Ορισμοί
Για τους σκοπούς του παρόντος νοούνται:
1.«Ζώο»: κάθε έμβιος οργανισμός, που συναισθάνεται και κινείται σε ξηρά, αέρα και θάλασσα ή οποιοδήποτε άλλο υδατικό οικοσύστημα ή υγροβιότοπο.
2.«Ευζωία»: η καλή φυσική και ψυχική κατάσταση του ζώου σε σχέση με τις συνθήκες στις οποίες διαβιεί και πεθαίνει. Ένα ζώο ζει σε συνθήκες ευζωίας εάν: (α) έχει εξασφαλισμένο άνετο, ασφαλές, υγιεινό και κατάλληλο κατάλυμα, προσαρμοσμένο στον φυσικό τρόπο διαβίωσής του, (β) δεν υποφέρει από καταστάσεις, όπως πόνος, φόβος και αγωνία και (γ) είναι ικανό να εκφράζει συμπεριφορές, οι οποίες είναι σημαντικές για την καλή φυσική και ψυχική του κατάσταση. Οι κανόνες ευζωίας των ζώων διασφαλίζουν τις ακόλουθες αρχές:
i.Ελευθερία από την πείνα και τη δίψα, με πρόσβαση σε τροφή και νερό, κατάλληλα σε ποιότητα και ποσότητα.
ii.Ελευθερία από άσκοπη ταλαιπωρία και καταπόνηση, με ασφαλές και καθαρό κατάλυμα στέγασης και ανάπαυσης, που προστατεύει από αντίξοες καιρικές συνθήκες.
iii.Ελευθερία από πόνο, τραυματισμό και ασθένεια, με κατάλληλη φροντίδα και κτηνιατροφαρμακευτική περίθαλψη.
iv.Ελευθερία από φόβο και αγωνία, με την κατάλληλη συμπεριφορά και μεταχείριση.
v.Ελευθερία έκφρασης φυσιολογικής συμπεριφοράς, με κατάλληλες συνθήκες διαβίωσης και κοινωνικοποίησης
………………………………
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Ι’
ΚΑΚΟΠΟΙΗΣΗ ΖΩΩN: Άρθρο 24
1.Με την επιφύλαξη ειδικότερων διατάξεων της ευρωπαϊκής και εθνικής νομοθεσίας, καθώς και της υπο- περ. (βαγ) της περ. β’ της παρ. 5 του άρθρου 10, απαγορεύονται:
(α) η κακοποίηση, η κακή και η βάναυση μεταχείριση οποιουδήποτε είδους ζώου, όπως ιδίως ο δραστικός και ο μη ιατρογενής περιορισμός της φυσιολογικής κίνησης, όπως ενδεικτικά η ιπποπέδη, οι μη επιτρεπτές μέθοδοι εκπαίδευσης, η εργασία που δεν προβλέπεται για το είδος του ζώου, η μη σύννομη αναπαραγωγή, ο εκούσιος τραυματισμός με απλή σωματική βλάβη και
(β) ο φόνος και ο βασανισμός των ζώων, με την εσκεμμένη πρόκληση έντονου σωματικού πόνου ή σωματικής εξάντλησης, επικίνδυνης για την υγεία τους, ιδίως με δηλητηρίαση, στραγγαλισμό, απαγχονισμό, πνιγμό/πνιγμονή, πρόκληση εγκαύματος, θερμοπληξία, ηλεκτροπληξία, κρυοπαγήματα, σύνθλιψη, ακρωτηριασμό (μη θεραπευτικό), πυροβολισμό (πρόκληση τραύματος ή θάνατος ζώου), ο εκούσιος τραυματισμός (βαριά, επικίνδυνη σωματική βλάβη), οι κυνομαχίες και κάθε είδους μάχες μεταξύ ζώων, η κτηνοβασία, η σεξουαλική κακοποίηση ζώου με χρήση αντικειμένων για τη σαδιστική ευχαρίστηση του δράστη και η εγκατάλειψη νεογέννηων ζώων. Η στείρωση του ζώου, καθώς και κάθε άλλη κτηνιατρική πράξη με θεραπευτικό σκοπό δεν θεωρούνται ακρωτηριασμός.
2.Εξαιρουμένων των περιπτώσεων κινηματογραφικών ταινιών και γενικότερα οπτικοακουστικού υλικού εκπαιδευτικού προσανατολισμού, απαγορεύονται η κατοχή, η πώληση, η εμπορία και η παρουσίαση, καθώς και η διακίνηση, μέσω διαδικτύου, οποιουδήποτε οπτικοακουστικού υλικού, όπως βίντεο ή άλλου είδους κινηματογραφικού ή φωτογραφικού υλικού, στα οποία απεικονίζεται οποιαδήποτε πράξη βίας έναντι ζώου, καθώς και η σεξουαλική συνεύρεση μεταξύ ζώων ή μεταξύ ζώου και ανθρώπου με σκοπό το κέρδος ή τη σεξουαλική ικανοποίηση ατόμων που παρακολουθούν ή συμμετέχουν σε αυτά. Στην ανωτέρω απαγόρευση συμπεριλαμβάνεται και η περίπτωση της μάχης μεταξύ ζώων.
3.Σε περίπτωση τραυματισμού ζώου σε τροχαίο ατύχημα, ο υπαίτιος της πράξης αυτής υποχρεούται να ειδοποιήσει άμεσα τον οικείο δήμο ή την Ελληνική Αστυνομία, προκειμένου να παρασχεθεί στο τραυματισμένο ζώο η απαραίτητη κτηνιατρική φροντίδα από τις αρμόδιες υπηρεσίες του οικείου δήμου.
…………………………………
Άρθρο 33
Συμπληρωματικές διατάξεις προστασίας των ζώων
Με γνώμονα το συμφέρον του ζώου, ο αρμόδιος εισαγγελέας αφαιρεί προσωρινά ή οριστικά το ζώο συντροφιάς ή ζώο άλλης κατηγορίας από την κατοχή του παραβάτη των περ. ε’ και ζ’ της παρ. 1 του άρθρου 9 και του άρθρου 24 και το ζώο παραδίδεται σε καταφύγιο αδέσποτων ζώων. Ο εισαγγελέας μπορεί να απαγορεύσει την απόκτηση άλλου ζώου από τον παραβάτη. Ειδικώς για την περ. β’ της παρ. 1 του άρθρου 24, η αφαίρεση είναι οριστική.
Ο παραβάτης υποχρεούται να αναλάβει το κόστος που συνδέεται με την αποκατάσταση της υγείας του ζώου, την κτηνιατρική φροντίδα και τη διαβίωσή του, όπως προκύπτει από παραστατικά και βεβαιώνεται από τον οικείο δήμο. Προσωρινή αφαίρεση ζώου συντροφιάς μπορούν να αποφασίσουν σε εξαιρετικές καταστάσεις και τα όργανα ελέγχου και βεβαίωσης παραβάσεων της παρ. 6 του άρθρου 3.
Με την επιφύλαξη αυστηρότερων διατάξεων, ο αρμόδιος εισαγγελέας, όταν επιλαμβάνεται δημοσιεύματος ή καταγγελίας, μπορεί, με επιτόπια αυτοψία και συνδρομή κτηνιάτρου της οικείας περιφέρειας, να διαπιστώσει τις συνθήκες που επικρατούν σε οποιοδήποτε καταφύγιο αδέσποτων ζώων συντροφιάς, ενδιαίτημα ή εκτροφείο. Αν οι συνθήκες αυτές δεν είναι σύμφωνες με τον παρόντα, καθώς και με τις ειδικές διατάξεις που διέπουν τη λειτουργία των ανωτέρω δομών, δύναται με προσωρινή διάταξη του, να καθορίσει τα μέτρα που πρέπει να λάβει ο υπεύθυνος λειτουργίας του καταφυγίου, ενδιαιτήματος ή εκτροφείου και το χρονικό διάστημα εντός του οποίου οφείλει να συμμορφωθεί.
Άρθρο 35
Διοικητικές κυρώσεις
Για παραβάσεις του παρόντος επιβάλλονται διοικητικές κυρώσεις ως εξής:
α/α ΠΑΡΑΒΑΣΗ ΔΙΑΤΑΞΗ ΠΡΟΣΤΙΜΟ ΚΑΙ ΛΟΙΠΕΣ ΚΥΡΩΣΕΙΣ
– Μη εφαρμογή από τον ιδιοκτήτη των ζώων, των κανόνων προστασίας και καλής μεταχείρισής τους και μη τήρηση, από μέρους του, των ειδικών απαιτήσεων της παρ. 2 του άρθρου 2, ώστε να εξασφαλίζεται η ευζωία τους Άρθρο 2 παρ. 2= 1.000 ευρώ
– Παράλειψη τήρησης των κανόνων ευζωίας του ζώου συντροφιάς ή της κτηνιατρικής εξέτασης του ζώου ή του ετήσιου εμβολιασμού του, καθώς και ακρωτηριασμός του ζώου χωρίς να συντρέχει ιατρικός λόγος Άρθρο 9 παρ. 1 περ. δ’, ε’ και ι’ =1.000 ευρώ
– Παράλειψη άμεσου καθαρισμού του περιβάλλοντος από τα περιττώματα του ζώου. Άρθρο 9 παρ. 1 περ. η’ =100 ευρώ
– Συμμετοχή ζώου σε πρόγραμμα ή παράσταση που διεξάγεται σε τσίρκο ή από θίασο με ποικίλο πρόγραμμα. Άρθρο 23 παρ. 1 30.000 ευρώ για κάθε ζώο που διατηρείται
– Συμμετοχή κάθε είδους ζώου σε θεάματα και άλλες συναφείς δραστηριότητες του πρώτου εδαφίου της παρ. 2 του άρθρου 23 Άρθρο 23 παρ. 2 εδάφιο πρώτο =20.000 ευρώ για κάθε ζώο που διατηρείται
– Χρησιμοποίηση ζώου σε υπαίθρια δημόσια έκθεση με σκοπό την αποκόμιση οικονομικού οφέλους ή στο πλαίσιο τήρησης λαϊκών ή τοπικών παραδόσεων χωρίς τήρηση των προβλεπόμενων προϋποθέσεων ή ως έπαθλο σε κληρώσεις, λοταρίες και διαγωνισμούς Άρθρο 23 παρ. 2 εδάφιο δεύτερο, παρ. 3 και παρ. 10 10.000 ευρώ για κάθε χρησιμοποιούμενο ζώο
– Εκτροφή, εκπαίδευση και συμμετοχή ζώου σε οποιοδήποτε είδος μάχης . Άρθρο 23 παρ. 5 εδάφιο πρώτο =40.000 ευρώ για κάθε ζώο.
– Εκτροφή, εξαγωγή ή χρησιμοποίηση σκύλου ή γάτας ή ιπποειδούς ή τρωκτικού ή είδους νυφίτσας (mustela putorius furo) για παραγωγή γούνας, δέρματος, κρέατος ή για την παρασκευή φαρμακευτικών ή άλλων ουσιών. Άρθρο 23 παρ. 5 εδάφιο δεύτερο =50.000 ευρώ για κάθε ζώο
– Κακοποίηση, κακή και βάναυση μεταχείριση οποιοσδήποτε είδους ζώου (δραστικός και μη ιατρογενής περιορισμός της φυσιολογικής κίνησης, μη επιτρεπτές μέθοδοι εκπαίδευσης, εργασία μη προβλεπόμενη για το είδος του ζώου, μη σύννομη αναπαραγωγή, εκούσιος τραυματισμός με απλή σωματική βλάβη, εγκατάλειψη) Άρθρο 24 παρ. 1 περ. α’ και άρθρο 9 παρ. 1 περ. ζ’ = 5.000 έως 15.000 ευρώ για κάθε ζώο, ανάλογα με τη σοβαρότητα του αδικήματος.
– Φόνος, βασανισμός των ζώων με την εσκεμμένη πρόκληση έντονου σωματικού πόνου ή σωματικής εξάντλησης, επικίνδυνης για την υγεία τους, ιδίως με δηλητηρίαση, στραγγαλισμό, απαγχονισμό, πνιγμό/πνιγμονή, πρόκληση εγκαύματος, θερμοπληξία, ηλεκτροπληξία, κρυοπαγήματα, σύνθλιψη, ακρωτηριασμό (μη θεραπευτικό), πυροβολισμό (πρόκληση τραύματος ή θάνατος ζώου), εκούσιο τραυματισμό (βαριά, επικίνδυνη σωματική βλάβη), μάχες μεταξύ ζώων, κτηνοβασία, σεξουαλική κακοποίηση του ζώου με χρήση αντικειμένων για τη σαδιστική ευχαρίστηση του δράστη, εγκατάλειψη νεογέννητων ζώων, καθώς και πώληση, εμπορία και παρουσίαση – διακίνηση μέσω διαδικτύου οποιοσδήποτε οπτικοακουστικού υλικού, στο οποίο απεικονίζεται κάθε είδους σεξουαλική συνεύρεση με ζώα, καθώς και οποιαδήποτε πράξη βίας ή θανάτωση μικρών ζώων με σκοπό το κέρδος και τη σεξουαλική ικανοποίηση ατόμων που παρακολουθούν ή συμμετέχουν σε αυτά Άρθρο 24 παρ. 1 περ. β’ και παρ.2= 30.000 έως 50.000 ευρώ για κάθε ζώο και για κάθε περιστατικό.
– Εγκατάλειψη τραυματισμένου ζώου μετά από τροχαίο ατύχημα Αρθρο 24 παρ. 3= 500 ευρώ
– 46.Η με οποιονδήποτε τρόπο άρνηση ή παρακώλυση του ελέγχου που πραγματοποιούν τα αρμόδια όργανα βεβαίωσης των παραβάσεων κατά την άσκηση των καθηκόντων ελέγχου, καθώς και η μη παροχή ή η παροχή ψευδών, ελλιπών ή ανακριβών πληροφοριών και στοιχείων =500 ευρώ
2.Τα ανωτέρω πρόστιμα αποτελούν έσοδο των δήμων στα διοικητικά όρια των οποίων διαπιστώνεται η παράβαση.
Σε περίπτωση επανάληψης της παράβασης τα πρόστιμα διπλασιάζονται κάθε φορά. Από τους παραβάτες των άρθρων 8, 22 και 23 αφαιρείται και η άδεια λειτουργίας για διάστημα από ένα (1) μήνα έως ένα (1) έτος. Αρμόδια όργανα βεβαίωσης των παραβάσεων του παρόντος είναι τα αναφερόμενα στην παρ. 6 του άρθρου 3.
4.Επί της πράξης βεβαίωσης της παράβασης αναγράφονται υποχρεωτικώς: (α) η αρμόδια αρχή και η προθεσμία προσφυγής σε αυτή, σύμφωνα με την παρ. 5, (β) η παράβαση και το άρθρο του νόμου στο οποίο αναφέρεται αυτή και (γ) το ύψος του προστίμου. Η πράξη βεβαίωσης της παράβασης κοινοποιείται στον παραβάτη και αντίγραφό της αποστέλλεται άμεσα στην αρμόδια, σύμφωνα με την παρ. 6, αρχή.
Αντιρρήσεις κατά της πράξης βεβαίωσης της παράβασης υποβάλλονται ενώπιον του προϊσταμένου της αρχής το όργανο της οποίας τη βεβαίωσε, εντός πέντε (5) εργάσιμων ημερών. Η απόφαση, με την οποία εξετάζονται οι αντιρρήσεις, πρέπει να είναι πλήρως αιτιολογημένη, με αναφορά στα συγκεκριμένα περιστατικά και στοιχεία. Η απόφαση αυτή κοινοποιείται στην αρμόδια αρχή της παρ.6.
6.Αν δεν προβληθούν αντιρρήσεις ή αν αυτές απορριφθούν, επιβάλλεται το πρόστιμο αμελλητί, με απόφαση του προϊσταμένου της οικονομικής υπηρεσίας του δήμου στα όρια του οποίου τελέστηκε η παράβαση. Αν παρέλθει άπρακτη η ανωτέρω προθεσμία, το πρόστιμο βεβαιώνεται στο σύνολό του από την ταμειακή υπηρεσία του δήμου και εισπράττεται σύμφωνα με τον Κώδικα Είσπραξης Δημοσίων Εσόδων (ν.δ. 356/1974, Α’ 90).
7.Ειδικά για την παράβαση των περ. α’ και β’ της παρ. 1 του άρθρου 9 περί παράλειψης στείρωσης ή αποστολής γενετικού υλικού του ζώου και μη εμπρόθεσμης σήμανσης και καταγραφής ζώου συντροφιάς, η απόφαση επιβολής του προστίμου εκδίδεται από τον αρμόδιο δήμο, βεβαιώνεται από την ταμειακή υπηρεσία και εισπράττεται κατά τις διατάξεις του Κώδικα Είσπραξης Δημοσίων Εσόδων.
8.Σε περίπτωση κατ’ εξακολούθηση παράβασης, η αρμόδια υπηρεσία που τη βεβαιώνει, ορίζει εύλογο χρόνο για την άρση της και, αν ο παραβάτης δεν συμμορφωθεί, επιβάλλει νέο πρόστιμο μετά από κάθε νέα βεβαίωση της παράβασης.
9.Τα έσοδα από τα πρόστιμα του παρόντος νόμου εγγράφονται με τρόπο διακριτό σε ειδικό λογαριασμό (ΑΛΕ) στον προϋπολογισμό του δήμου και διατίθενται αποκλειστικά για τη βελτίωση των δημοτικών καταφυγίων και κτηνιατρείων, την ίδρυση νέων και την αντιμετώπιση των δαπανών που προκύπτουν από την εφαρμογή του παρόντος νόμου.
Οι παρ. 2 έως 9 δεν εφαρμόζονται στις περιπτώσεις διαπίστωσης, στο πλαίσιο τελωνειακού ελέγχου, των παραβάσεων της περ. γ’ της παρ. 10 ή της παρ. 15 του άρθρου 8, ή της παρ. 6 του άρθρου 17. Στις περιπτώσεις αυτές, τα πρόστιμα της παρ. 1 επιβάλλονται και εισπράττονται από την αρμόδια τελωνειακή αρχή, σύμφωνα με τα οριζόμενα στον ν. 2960/2001 (Α’ 265).
