Το roadmap των ερευνών για φυσικό αέριο στα έξι blocks – Οι εκτιμήσεις για δυνητικά αποθέματα
Σε πλήρη εξέλιξη βρίσκεται η πρώτη φάση του μεγάλου σχεδίου της χώρας για την έρευνα και τον εντοπισμό κοιτασμάτων φυσικού αερίου.
Με την κυβέρνηση να φιλοδοξεί για την ανακάλυψη ποσοτήτων που θα καταστήσουν τη χώρα σε εξαγωγό ενέργειας ξεκίνησαν χθες οι σεισμικές έρευνες στα πολλά υποσχόμενα θαλάσσια blocks της Κρήτης. Το Sanco Swift της νορβηγικής PGS έχει ήδη ξεκινήσει τις εργασίες στα όρια των παραχωρήσεων των ExxonMobil – Helleniq Energy ακτινογραφώντας με τον ειδικό καλωδιακό εξοπλισμό τις γεωολογικές δομές της περιοχής.
Τα αποθέματα και η πρώτη γεώτρηση της Κρήτης
Πριν από περίπου δύο χρόνια στη διάρκεια συνεδρίου είχε γίνει γνωστό πως από την επεξεργασία των δεδομένων των σεισμικών ερευνών του 2012-2013 στις θαλάσσιες παραχωρήσεις της Κρήτης είχε εντοπιστεί στόχος με δυνητικά αποθέματα φυσικού αερίου 10 τρις. κυβικά πόδια (280 δις. κυβικά μέτρα). Ο στόχος αυτός βαφτίστηκε «Τάλως», το όνομα του αρχαίου ανθρωπόμορφου φτερωτού φύλακα της Κρήτης. Η δυναμικότητα του συγκεκριμένου στόχου είναι δύο φορές μεγαλύτερη από το κοίτασμα της Αφροδίτης στην Κύπρο.
Πηγές αναφέρουν ότι Έλληνες επιστήμονες κινητοποιήθηκαν τότε όταν διαπίστωσαν την ομοιότητα της δομής της Κρήτης με εκείνη του Ζορ και προκάλεσαν τη σύσταση της κοινοπραξίας των Total – ExxonMobil – ΕΛ.ΠΕ, οι οποίες το 2017 πήραν τις δύο θαλάσσιες παραχωρήσεις κατόπιν διεθνούς διαγωνισμού.
Το κοίτασμα Ζορ βρίσκεται στην Αίγυπτο και είναι το μεγαλύτερο που εντοπίστηκε στη Ν.Α. Μεσόγειο τα τελευταία επτά χρόνια και τα αποθέματα του υπολογίστηκαν σε 30 τρις. κυβικά πόδια.
Πάντως με βάση τον προγραμματισμό της κοινοπραξίας, τα πρώτα αποτελέσματα των δισδιάστατων σεισμικών της Κρήτης θα είναι γνωστά στην ΕΔΕΥΕΠ στο τέλος του 2013 και το 2014 θα πραγματοποιηθούν και οι τρισδιάστατες σεισμικές. Το 2015 αναμένεται η πρώτη γεώτρηση. 
Το πρώτο γεωτρύπανο
Πάντως, πολύ νωρίτερα από την Κρήτη, το πρώτο γεωτρύπανο στην Ελλάδα έπειτα από δεκαετίες αναμένεται να πέσει στη χερσαία παραχώρηση της Energean στα Ιωάννινα.
Σύμφωνα με το roadmap του επενδυτή και της ΕΔΕΥΕΠ η ελληνική πολυεθνική στο χώρο του upstream αναμένεται να πραγματοποιήσει την πρώτη δοκιμαστική γεώτρηση του χρόνου το καλοκαίρι. Ο στόχος έχει εντοπιστεί και είναι στην περιοχή της Ζίτσας.
Αν τα αποτελέσματα είναι θετικά τότε το 2024 θα ξεκινήσει η ανάπτυξη του κοιτάσματος και στα τέλη του 2025 η παραγωγή.
Πάντως έως το 2024 θα υπάρχει η πρώτη εικόνα για το μέγεθος και την εκμεταλλευσιμότητα των κοιτασμάτων στη Δυτική Ελλάδα.
Τα blocks του Ιονίου
Σε δύο χρόνια, το 2024 αναμένονται οι πρώτες δοκιμαστικές γεωτρήσεις στα τρία θαλάσσια blocks του Ιονίου: «Block 2» της Energean και «Block 10 – ΒΔ Πελοπόννησος» και «Ιόνιο».
Σε ό,τι αφορά το «Block 2» στο Ιόνιο Πέλαγος έχουν ξεκινήσει από την 1η Νοεμβρίου οι τρισδιάστατες σεισμικές έρευνες στα όρια της υφαλοκρηπίδας με την Ιταλία. Το block έχουν μισθώσει οι εταιρείες της κοινοπραξίας Energean – Helleniq Energy. Εκεί έχει πιάσει δουλειά το σκάφος της PGS “Ramform Hyperion”. Οι μισθωτές αποφάσισαν να πραγματοποιήσουν απευθείας τρισδιάστατες έρευνες (2.000 χλμ) καθώς έχουν επιλεχθεί οι στόχοι. Έτσι η πρώτη δοκιμαστική γεώτρηση αναμένεται το 2024.
Αρχές της χρονιάς σεισμικές έρευνες έγιναν και στις θαλάσσιες παραχωρήσεις της Helleniq Energy επίσης στο Ιόνιο. Πρόκειται για το «Block 10» και «Ιόνιο». Το 2023 αναμένονται τα αποτελέσματα της επεξεργασίας των τρισδιάστατων σεισμικών δεδομένων και το 2024 οι πρώτες δοκιμαστικές γεωτρήσεις.
Και στα τρία blocks του Ιονίου Πελάγους αν όλα πάνε καλά με τις δοκιμαστικές γεωτρήσεις από το 2025 θα ξεκινήσει η ανάπτυξη των κοιτασμάτων και στο τέλος του 2027 η παραγωγή ποσοτήτων.
Πόσο αέριο κρύβει η Ελλάδα
Για το μέγεθος των κοιτασμάτων φυσικού αερίου στην Ελλάδα, έχουν γραφτεί και ακουστεί πολλά από διάφορους μελετητές και γεωλόγους.
Τα πλέον σίγουρα δεδομένα είναι αυτά που έχει κάνει ο διευθύνων σύμβουλος της Ελληνικής Διαχειριστικής Εταιρείας Υδρογονανθράκων και Ενεργειακών Πόρων (ΕΔΕΥΠ) Άρης Στεφάτος.
Σύμφωνα με όσα έχει κάνει γνωστά με βάση τα στοιχεία και το αρχείο των δεδομένων που διαθέτει η εταιρεία στους 24 στόχους που υπάρχουν στα αδειοδοτημένα οικόπεδα το 85% των όγκων εκτιμάται πως είναι φυσικό αέριο. «Μόνο οι πέντε πλέον σημαντικοί στόχοι δημιουργούν μία αγορά αξίας 250 δις. ευρώ. Απαιτούνται», σύμφωνα με τον Στεφάτο, «ιδιωτικές επενδύσεις 46 δις. ευρώ., ενώ το δημόσιο θα έχει έσοδα 56 δις. ευρώ.».
Με υπολογισμούς ανθρώπων της πετρελαϊκής αγοράς η προαναφερόμενη αξία των πέντε στόχων αντιστοιχεί σε κοιτάσματα φυσικού αερίου 705 δις. κυβικών μέτρων.
Επιπροσθέτως στη διάρκεια του 1ου ΟΤ FORUM την περασμένη Άνοιξη ο Γιάννης Γρηγορίου αντιπρόεδρος του Continental Europe Energy Council είχε κάνει γνωστό ότι σε μελέτες της ΕΔΕΥΕΠ υπάρχει η εκτίμηση πως από την Κέρκυρα μέχρι την Κρήτη το μέγεθος των κοιτασμάτων φυσικού αερίου εκτιμάται σε 70 με 90 τρις. κυβικά πόδια ή 2 με 2,5 τρις. κυβικά μέτρα.
Μάλιστα τότε το ίδιος στέλεχος είχε υποστηρίξει πως οι ποσότητες αυτές μπορούν να καλύψουν το 15% με 20% των αναγκών της Ευρώπης.
Ωστόσο, τίποτα από όλα αυτά δεν είναι βέβαια αν δεν γίνουν γεωτρήσεις.
